το ταγκό της θεατρίνας

Στίχοι: Χρήστος Χαιρόπουλος

Μουσική: Χρήστος Χαιρόπουλος

Με κραγιοναρισμένα χείλια
φιλιέσαι και φιλάς,
θύματα χίλια λιώνουν στη ζήλεια
κι εσύ γελάς,
ζεις ένα ατέλειωτο μεθύσι
σαν όνειρο γλυκό,
κι όταν ζαλίζεσαι, δε συλλογίζεσαι,
τον κόσμο τον κακό.

Τρελή θεατρίνα, γλυκιά και τσαχπίνα,
που νομίζουν πως ποτέ δεν πονείς
οι πολλοί θαυμαστές σου,
δεν κλαις, λεν, ποτέ σου, μα στο ντεκολτέ σου      

κλείνεις μια ψυχή που λιώνει

και μόνη θρηνείς.

Κάποτε ζεις σαν πριγκηπέσσα
με γλέντια στην αρχή, 

κι από κοντέσσα, στο μήνα μέσα
μένεις φτωχή,
είν’ η καρδιά σου φοβισμένη,
δεν θέλει ν’ αγαπά,
πρώτα αντιστέκεται κι ύστερα μπλέκεται
και σαν τρελή χτυπά.

Τρελή θεατρίνα, γλυκιά και τσαχπίνα,
που νομίζουν πως ποτέ δεν πονείς
οι πολλοί θαυμαστές σου,
δεν κλαις, λεν, ποτέ σου, μα στο ντεκολτέ σου
κλείνεις μια ψυχή που λιώνει
και μόνη θρηνείς,
δεν κλαις, λεν, ποτέ σου, μα στο ντεκολτέ σου
κλείνεις μια ψυχή που λιώνει
και μόνη θρηνείς.

http://youtu.be/qIYGx8vq0oc    











Πόσα έχει να μάθει απ' τα παιδιά που παίζουν ένας καλός ηθοποιός! Πόσα έχει να μάθει απ' τα παιδιά που παίζουν ολόκληρη η ανθρωπότητα.

Μ. Ελ.

ΠΩΣ ΒΛΕΠΩ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Οι δυσκολίες που βίωσε η τέχνη, αντί να την σκοτώσουν την έκαναν πιο δυνατή.

Η τέχνη δε φωνάζει.

Είναι σιωπηλή.

Δεν προσπαθεί να επιβληθεί.

Στέκεται ήσυχη για όποιον θέλει να τη δει.

Το βλέμμα της είναι ήρεμο και κάπως θλιμμένο.

Το φουστάνι της έχει το λευκό της αθωότητας και πινελιές πολύχρωμες.

Το φουστάνι της είναι φτωχό.

Μπορεί κάποιες φορές αν τύχει να σταθείς δίπλα της να την ακούσεις να παίζει βιολί.

Η τέχνη δεν είναι επαίτης ούτε θα υπάρξει ποτέ.

Τρέφεται από τη δροσιά της δημιουργίας και από την αγάπη και το χάδι των ανθρώπων.

Αν της πετάξεις καμιά πενταροδεκάρα, θα σε ευχαριστήσει, αλλά θα σου τη δώσει πίσω.

Θα σου πει πως έχει ξεδιψάσει. Θα σου πει πως δε στέκεται εκεί μόνο για εκείνην, αλλά και για σένα αν θες.

Η τέχνη δεν ζητάει τίποτα.

Κάποιες φορές χορεύει σαν φτερό στον άνεμο και το θέαμα γίνεται σχεδόν μαγικό.

Κάποιες φορές παίζει άρπα.

Δεν απαγγέλει, αλλά αν πας πιο κοντά, θα δεις πως στα τετράδιά της έχει γραμμένα ποιήματα.

Η τέχνη είναι κάπως μελαχγολική, αλλά σου χαμογελάει.

Και αν προσέξεις το βλέμμα και το χαμόγελό της και την κοιτάξεις βαθιά, θα πάρεις δύναμη.

Η τέχνη σε νοιάζεται.

Η τέχνη όμως δεν καταδέχεται καθώς την προσπερνάς να της ρίξεις λάσπη στο πρόσωπο και στο φόρεμά της.

Δεν σε έβλαψε ποτέ και απαιτεί να μην τη βλάψεις.

Αν το κάνεις θα σκουπιστεί και θα φωνάξει. Η τέχνη δεν επιτρέπει καθώς την προσπερνάς να τη σπρώξεις επίτηδες και να παραπατήσει.

Εάν το κάνεις, θα σε σπρώξει κι αυτή.

Εάν το κάνεις μπορεί να σε φτύσει.

Η τέχνη δεν ανέχεται να τη σηκώσεις μόνος σου ή με παρέα και να την ρίξεις σε ένα μπουντρούμι.

Τότε θα θυμώσει πολύ για την ανελευθερία της και θα αρχίζει να φωνάζει.

Τότε θα θελήσει να κάνει αισθητή την παρουσία της.

Γιατί η τέχνη αναπνέει καλύτερα με το φως.

Γιατί ξέρει πως τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά πρέπει να βγει και να φωνάξει «ζήτω η ελευθερία.»

Η τέχνη αν κυρήξεις πόλεμο, μπορεί να φοβηθεί, δε λέω, αλλά θα πάρει το όπλο και θα σε πολεμήσει.

Και θα προσπαθήσει να βρεθεί δίπλα σε όσους περισσότερους μπορεί για να τους ζεστάνει τη ψυχή.

Η τέχνη παρομοίασε την ειρήνη με ένα περιστέρι.

Κι αν νιώσεις θλίψη, μπορείς αν θέλεις να στέψεις το βλέμμα σου προς αυτή.

Ξέρει ότι πονάς.

Σε κοιτάζει, σε πονάει και σου χαμογελά.



Κι αν είσαι ευδιάθετος, αν είσαι καλά, αν της κλείσεις το μάτι, θα σου χαμογελάσει ξανά.

Μαρία Ελευθεριάδη

"Δεν έχω θεατρικούς γονείς. Ως ηθοποιός είμαι σαν τα παιδιά που αυτό που είχαν να δώσουν δεν το θέλησε και δεν το αγάπησε κανείς. Σαν τα παιδιά που τα άφησαν σε ένα ίδρυμα και κάνεις δεν τα αναζήτησε ή τα υιοθέτησε. Και τώρα έχω μεγαλώσει πια. Και έχω βγει από το ίδρυμα. Σεριανίζω μόνη...ονειρεύομαι, χαίρομαι, λυπάμαι, πέφτω, ξανασηκώνομαι, δημιουργώ."

Μαρία Ελευθεριάδη

Για το διαδικτυακό περιοδικό independent.gr

Ερωτήσεις: Κλεοπάτρα Σβάννα

Απαντήσεις: Μαρία Ελευθεριάδη

1.   Τι σημαίνει για σας θέατρο;

Θέατρο για μένα είναι η δραματοποίηση των συναισθημάτων σε μορφή μονολόγου ή διαλόγου μπροστά σε ένα ή περισσότερα άτομα.

2.  Στις μέρες μας ποιός είναι ο ρόλος του θεάτρου;

Αν θέλουμε να γίνουμε πιο πλούσιοι  ψυχικά και πνευματικά, αν θέλουμε να εξελιχθούμε και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, η τέχνη μπορεί να μας βοηθήσει.

3.Ο ηθοποιός πόσο μπορεί να επηρεάσει το κοινό του ιδεολογικά; (είτε μέσω του θεάτρου είτε όχι. Κατά πόσο μπορεί να στείλει κοινωνικά μηνύματα)

Ο ηθοποιός, όπως και ο καλλιτέχνης γενικότερα ή ο δάσκαλος ή ο καθηγητής ή ο φιλόσοφος ή ένας ενήλικας που δεν είναι τίποτα από όλα αυτά ή ένα παιδί μπορεί να επηρεάσει το κοινό του, στο βαθμό που το ίδιο το κοινό θέλει πραγματικά να επηρεαστεί. Σε ένα δημοκρατικό καθεστώς ο καθένας μπορεί να στείλει κοινωνικά μηνύματα με κάποιο τρόπο. Σε ένα φασιστικό και ανελεύθερο καθεστώς, σε μία χούντα, ο καλλιτέχνης έχει πολλή περισσότερη δύναμη να στείλει κοινωνικά μηνύματα καλυμμένα και κρυμμένα μέσα στην τέχνη του σε τέτοιο βαθμό που οι συναισθηματικά ανάπηροι και λογικά μπλοκαρισμένοι χουντικοί που κυβερνούν ίσως και να μη τα καταλάβουν.  Το θέμα λοιπόν είναι πώς θα δημιουργήσουμε ένα κοινό με κριτική σκέψη και παράλληλα θετικό, ανοιχτό και με διάθεση να εμπνευσθεί από τα ερεθίσματα.  Με αυτό το θέμα επιβάλλεται να ασχοληθεί η παιδεία.

4.Ως άνθρωπος τι ζητάτε από την υποκριτική;

Εγώ, που θέλω να ασχοληθώ περισσότερο με την κωμωδία, το παιδικό θέατρο και το musical, θέλω η υποκριτική να με ανεβάζει συναισθηματικά και να είναι για μένα μια εμπειρία γεμάτη χαρά, γέλιο και συγκίνηση.  Επίσης επιθυμώ μια σχέση ζεστασιάς, αγάπης και θετικής ενέργειας ανάμεσα σε εμένα και το κοινό και ανάμεσα σε εμένα και τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης. Τέλος επιθυμώ να είναι για μένα μια εμπειρία που θα εξελίξει, θα με πλούτισει και θα με κάνει καλύτερο άνθρωπο.

7. Ποιό είναι το ιδανικό θέατρο για σας; Είτε ως χώρος είτε ώς έκφραση.

Το ιδανικό θέατρο για μένα είναι αυτό που μιλά πολύ στις ψυχές των ανθρώπων.

8. Τι σας δίδαξε το θέατρο στην προσωπική σας ζωή;

Το θέατρο με έκανε να σκεφτώ πως η ζωή έχει μεγάλη αξία και πως στο βάθος δεν υπάρχουν καλοί και κακοί άνθρωποι, υπάρχουν απλώς άνθρωποι.

9. Πρόβα ή παράσταση; Καμαρίνι ή σκηνή;

Παράσταση και σκηνή.

10. Τί ήταν αυτό που σας μάγεψε στο θέατρο και ασχοληθήκατε με αυτό;

Η παράσταση είναι σα μια θάλασσα που άλλοτε γαλήνια και άλλοτε φουρτουνιασμένη  σε ταξιδεύει. Βουτάς μέσα σ’ αυτή και κολυμπάς ή ανεβαίνεις σε βαρκούλα και πας μακρύτερα.  Κι όταν βγεις είσαι πιο πλούσιος. Αυτό με μάγεψε στο θέατρο.

Από την ποιητική συλλογή του Γιώργου Κοτανίδη " Ηθοποιός σημαίνει φώς;" των εκδόσεων Γαβριηλίδη. 

Την ποιητική συλλογή αφιερώνει "στον άγνωστο ηθοποιό που έμεινε χρόνια στο σκοτάδι, που υπέφερε κάνοντας υπομονή, ώσπου να βρει λίγο αληθινό φώς."

Σε έναν νέο ηθοποιό

Εκείνον που σ' απορρίπτει αγνόησέ τον.

Αυτόν που σε υμνεί μην τον ακούς,

Σε επιτυχίες μην πιστέψεις που σε κάνουν στάσιμος να μένεις

και με φτωχά ενδύματα μιας μανιέρας να ντύνεις τους ρόλους σου όλους.

Μόνο το επόμενο βήμα μπορεί να δικαιώσει το προηγούμενο.

Και το τελευταίο απ' όλα να δείξει αληθινά,

αν μπόρεσες να γίνεις 

ιερέας πιστός του Διονύσου.

Μια ηθοποιός αφηγείται...

5.5.2020

Πάντοτε είχα μια προτίμηση στις μεγάλες σκηνές. Τις παλιές Ιταλικές!! Σε μια τέτοια σκηνή πρωτόπαιξα. Ήταν μάλιστα γύρω γύρω το αγαπημένο μου ροζ. Αυτό το παλιό. Και η αυλαία – αν θυμάμαι καλά ήταν χοντρό καφέ βελούδο. Ξέρετε… απ’ αυτές τις πολύ βαριές. Κάτω είχε σανίδι. Η πρώτη μου εμπειρία ήταν στο σανίδι. Ήταν αρκετά μεγάλη και ευρύχωρη σκηνή, αν τη συγκρίνεις με κάποιους μικρούς χώρους για θέατρο που έχουμε τώρα. Τα καθίσματα στην πλατεία θυμάμαι ήταν μπορντό βελούδο. Ή μήπως δεν θυμάμαι καλά. Πώς γίνεται τα καθίσματα να ήταν μπορντό και η αυλαία καφέ. Ας δω παλιές φωτογραφίες απ’ τις τότε παραστάσεις μου μήπως διακρίνω κάτι. Χμ… Κι όμως… θυμάμαι πολύ καλά!!! Παρόλο που πάνε 22 χρόνια από τότε. Η αυλαία – απ’ ότι είδα στις φωτογραφίες που έχω σ’ έναν φάκελο μέσα σε ένα κουτί – είναι καφέ. Άρα τα καθίσματα… Μπορντό; Καφέ και μπορντό… τι κακόγουστο… Τέλος πάντων. Εδώ που τα λέμε δεν είναι και τόσο κακόγουστο. Αν ήταν όλα μπορντό θα έπεφτε πολύ μπορντό. Κι αν ήταν όλα καφέ, θα έπεφτε πολύ καφέ. Χμ.. τελικά πρωτόπαιξα σε ένα πολύ ωραίο θέατρο. Σε ένα θέατρο του γούστου μου. Δεν ήξερα τότε πόσο πολύ θα το προτιμούσα από κάποιες άλλες μικρές σκηνές στο μέλλον. Ήταν το θέατρο Αρσακείου Ψυχικού. Και όταν ανέβηκα πρώτη φορά με ρόλο ήμουν 14 χρονών.

Ένα βαρύ φορτίο ήταν το σχολείο για εμένα. Κι η σκηνή ένας τόπος που ξεδιψάς και απελευθερώνεσαι. Στο θέατρο δεν τον φοβόμουν τον δάσκαλο, όπως στην τάξη. Ενώ στην τάξη μου ήμουν από τις πιο κακές και αμελείς μαθήτριες, στο θέατρο ήμουν πρώτη και απ΄τις καλύτερες. Το θεωρούσα φυσικό και επόμενο αφού ήθελα να γίνω επαγγελματίας ηθοποιός να ήμουν από τις πιο καλές. Ωστόσο τότε είχα πολύ καλές ηθοποιούς συμμαθήτριες. Υπήρχαν κάποιες που τις εκτιμούσα πολύ για το ταλέντο τους και τις αγαπούσα. Απολάμβανα να παίζω μαζί τους. «Είσαι επαγγελματίας μου έλεγε ο σκηνοθέτης μας κι εγώ το θεωρούσα επίσης φυσικό και επόμενο. Όπως φυσικό κι επόμενο θεωρούσα να μάθω την ίδια νύχτα που αγόρασα το βιβλίο τα λόγια της πρώτης πράξης του πρωταγωνιστικού μου ρόλου. Όπως φυσικό κι επόμενο ήταν να έχω μάθει όλα τα λόγια του πρωταγωνιστικού μου ρόλου πριν ο σκηνοθέτης ανακοινώσει τη διανομή. Ήταν θυμάμαι τότε η σειρά μου να πάρω τον πρωταγωνιστικό. Ήμουν και την προηγούμενη χρονιά πρωταγωνίστρια, αλλά μαζί με άλλες. Την πάρα προηγούμενη έκανα απλώς ένα κορίτσι. Σκεφτόμουν πως όταν θα γίνω εγώ πρωταγωνίστρια θα έχω όλον τον θίασο ενωμένο και θα αγαπιόμαστε όλοι. Όχι σαν τις άλλες που δε μας έκαναν παρέα στις προηγούμενες παραστάσεις. Εγώ έτσι το είχα ονειρευτεί κι έτσι έκανα. Με παίδεψε όμως μέχρι να μου τον δώσει γιατί έβαζε και άλλη μια κοπέλα να διαβάζει ο σκηνοθέτης μας, χωρίς να καταλαβαίνω το γιατί. Ο σκηνοθέτης μας όταν ήμουν 12 και 13 χρονών με αγαπούσε πολύ. Μου έδειχνε μια τεράστια συμπάθεια. Ήμουν η πριγκίπισσα του δηλαδή. Καθώς όμως περνούσαν τα χρόνια μου έδειχνε όλο και λιγότερη συμπάθεια. Την τελευταία χρονιά πια που με έκανε πρωταγωνίστρια πάνω στη σκηνή, παρόλο που με έλεγε επαγγελματία με έβριζε. Τα νεύρα μου τσακίζονταν θυμάμαι, αλλά συνέχιζα σιωπηλά. Δεν καταλάβαινα τι είχε μαζί μου. Ούτε καταλάβαινα γιατί έκανε με τις άλλες παρέα και τις φιλούσε και με εμένα όχι. Δεν καταλάβαινα γιατί είχε πάψει να μου λέει Do you love me? Και Me too. Δηλαδή δε με αγαπούσε επειδή μεγάλωσα; Η ψυχή μου μ’ έπιανε. Με βασάνισε την τελευταία χρονιά με αυτή του την απόσταση. Μήπως γιατί όταν μου έκοψε πάρα πολλά λόγια από την Κασσάνδρα που έκανα την προηγούμενη χρονιά του φώναξα πολύ και του είπα «εγώ στην παράσταση θα βγω και θα τα πω»; Αφού έκοψε όμως και από τις άλλες ησύχασα. Νόμιζα ότι τα κόβει τα περισσότερα από εμένα γιατί δεν με αγαπά. Δ. τον έλεγαν και τον λένε. Τώρα είναι διευθυντής σε κάποιο θέατρο.

Ήμουν η πριγκίπισσα του Δ. που για κάποιο λόγο την έβριζε. Ήμουν πάρα πολύ θυμωμένη που έκανε περισσότερο παρέα με τις άλλες και με μένα όχι. Μα κοτζάμ πριγκίπισσα να με αφήνει μόνη μου; Τέλος πάντων. Και οι γονείς μου, που δεν τον πολυσυμπαθούσαν, μου είχαν πει, ότι τον είχαν δει σε ένα πάρτι του θεατρικού ομίλου, όταν με πηγαίνανε, τον αγαπημένο μου δάσκαλο στο αυτοκίνητο μαζί με μία συμμαθήτριά μας. Καλή ηθοποιό δε λέω, αλλά δεν την πολυσυμπαθούσα. Και πώς ντυνόταν έτσι σέξι βρε παιδί μου στο σχολείο. Καλή ηθοποιός. Μπήκε στο θέατρο Τέχνης. Κρίμα που τα παράτησε. Τι να πω.. δε θα την ενδιέφερε φαίνεται. Και πάρα πολύ ωραία κοπέλα. Αυτή ρε παιδί μου ήταν πολύ μεγαλωμένη και φαίνεται ότι ασχολιόταν με τους άντρες. Εγώ πάλι έκανα παρέα μόνο τις φίλες μου. Και στο σχολείο μου έλεγε η μαμά μου και ντυνόμουνα σεμνά. Και τέλος πάντων τον είδαν με αυτή την κοπέλα. Και λέω «θα την έφερε στο πάρτι με το αυτοκίνητο» «όχι» μου λένε «πρέπει να έχει και κάποιου άλλου είδους σχέση». «Γιατί;» λέω «πού το ξέρετε;» «Ε.. έτσι φάνηκε, την είχε κάπως αγκαλιάσει.» Εγώ τότε φυσικά δεν είχα ιδέα ότι μπορείς να κάνεις σεξ στο αυτοκίνητο. Αυτό το έμαθα δέκα χρόνια μετά. Να φανταστείτε είχα και έναν ρόλο τότε στη σχολή και έκανα μια μεσήλικη, γλυκιά, λαϊκιά, κουφή γεροντοκόρη, ηρωίδα του Τέννεση Ουλλιαμς από το «Μια υπέροχη Κυριακή για εκδρομή» και έλεγε μέσα αυτή «τα ξέρω αυτά τα νέα αυτοκίνητα που πέφτει το κάθισμα πίσω, μου τα έχουν πει» και δεν μπορούσα να καταλάβω πώς πέφτει το κάθισμα πίσω και πόσο ακριβώς. Οι γονείς μου όμως μου είπαν όταν του ξαναρώτησα δέκα χρόνια μετά ότι δεν τους είδανε σε κάτι πολύ απαγορευμένο, απλώς την αγκάλιαζε. Ε, τι να πω. Για να το λένε οι γονείς μου έτσι θα΄ ναι. Δε νομίζω δηλαδή να μου λένε ψέματα.

Όταν λοιπόν τελείωσα το σχολείο και καθώς δε τα’ παιρνα τα γράμματα, (με ρωτούσαν όλοι «τους ρόλους σου πώς τους μαθαίνεις» ε άλλο αυτό. Πάντως ορθογραφία ξέρω καλή και κάνω και αριθμητικούς υπολογισμούς σχετικά γρήγορα μου λένε. ) όταν λοιπόν τελείωσα το σχολείο είπα στους γονείς μου να με προετοιμάσει για την εισαγωγή σε δραματική σχολή ο Δ. Οι γονείς μου όμως δεν τον πολυσυμπαθούσαν, δεν ξέρω γιατί…. δηλαδή… καταλαβαίνω… ήθελαν να με προφυλάξουν φαίνεται επειδή τους είχα πει ότι ο Δ. στις πρόβες με έβριζε. Τέλος πάντων δεν ήθελαν να με προετοιμάσει αυτός κι εγώ δεν επέμενα. Με προετοίμασε ένας οικογενειακός μας φίλος που όταν ήταν νέος είχε σπουδάσει ηθοποιός και σκηνοθετούσε μια ερασιτεχνική ομάδα του Δήμου. Έμαθα με μεγάλη χαρά πως στην επιτροπή του υπουργείου θα ήταν ο δάσκαλος και χάρηκα. Καθώς με πίστευε πολύ και με έλεγε επαγγελματία, σίγουρα θα περνούσα. Πήγα λοιπόν πρώτα στις εξετάσεις του Εθνικού θεάτρου και έδωσα που ήταν ο δάσκαλος κι εκεί. Οι γονείς μου μου είχαν πει να μην ελπίζω ότι θα περάσω γιατί τότε επί Ρ. διευθυντή έπαιζε πολύ μέσον. Δεν πέρασα. Έκλαψα πάρα πολύ. Περπατούσα στον δρόμο, όταν βγήκα από τη σχολή μετά τα αποτελέσματα, με ένα μαύρο φουστάνι και καθώς πλάνταζα στο κλάμα, μια κυρία με σταμάτησε, γιατί νόμιζε πως κάποιος δικός μου πέθανε. Εγώ τότε της είπα «όχι κυρία μου, ευχαριστώ, δεν πέθανε κανείς, απλώς δεν πέρασα σε κάποιες εξετάσεις. Και μετά η κυρία μου είπε «δε πειράζει κορίτσι μου, καλά να’ σαι και ξαναδίνεις και του χρόνου. Με χάιδεψε στους ώμους και έφυγε. Μετά από κάποιες μέρες εγώ πήγα να δώσω εξετάσεις στο υπουργείο. Ήμουν πολύ καλή, χοροπηδούσα έπειτα και χόρευα και η καρδιά μου πετάριζε. Περίμενα τα αποτελέσματα με αγωνία, αλλά δυστυχώς δεν πέρασα. Αυτή τη φορά δεν έκλαψα πολύ, έκλαιγα όμως μετά γιατί κάποιοι μου είχαν πει πως, αν δεν έχεις περάσει υπουργείο, δε θα σε πάρει το θέατρο Τέχνης στη σχολή γιατί έκλεισε πια για φέτος τις θέσεις του. Πήγα για εξετάσεις στο θέατρο Τέχνης με κακή ψυχολογία. Τα είπα καλά, αλλά δεν ασχολήθηκαν καθόλου μαζί μου και δεν μου έδωσαν καμία σημασία. Όταν τηλεφώνησα για να μάθω τα αποτελέσματα καθόμουν στο πάτωμα του δωματίου μου και ακουμπούσα στο κρεβάτι μου. Όταν μου είπαν πως δεν πέρασα ούτε εκεί, έκλεισα το τηλέφωνο και άρχισα να κλαίω πολύ με απελπισία. Ένιωσα μια απέραντη θλίψη. Βυθίστηκα σε μία τεράστια λίμνη θλίψης σιωπηλή και ολομόναχη. Ο χρόνος σα να σταμάτησε και η σκέψη μου επίσης. Βυθισμένη σ΄αυτήν την θλίψη και στην απελπισία θυμήθηκα πως στην τσάντα μου είχα κάτι flyer από σχολές δραματικής τέχνης που τα είχα πάρει ευγενικά όταν μου τα έδωσαν έξω από το υπουργείο και σκόπευα να τα πετάξω. Άρχισα να τα ξεφυλλίζω χωρίς κανένα απολύτως φτερούγισμα στην ψυχή και με παντελή αδιαφορία. Μου είχαν πει ότι πολύ καλός δάσκαλος ήταν ένας άλλος Δ. Ο Δ νούμερο 2 δηλαδή. Επίσης θαύμαζα έναν Γ ως καλλιτέχνη και άλλον ένα Γ και έναν Ν. Σκέφτομαι λοιπόν.. τι να γίνει… εκεί θα πάω να δώσω εξετάσεις. Ετοιμάστηκα λοιπόν.. έβαλα τα καλά μου ρούχα και πήγα και χτύπησα την πόρτα τους.

Όταν πήγα με υποδέχτηκε μία κυρία με πρόσωπο χωρίς έκφραση. Ή καλύτερα – σημειώστε λάθος - Το πρόσωπό της ήταν παγωμένο. Το βλέμμα της ήταν νεκρό. Η κυρία που με υποδέχτηκε ήταν νεκρή. Αλλά δεν το ήξερε. Με υποδέχτηκε και μου είπε πως η θεία μου της τηλεφώνησε. Και πως θα με πάρει στη σχολή με την υπόσχεση ότι θα δουλέψω. Εγώ είπα εντάξει, αλλά είτε μιλούσες είτε όχι, η κυρία δεν άκουγε. Η κυρία με το νεκρό βλέμμα, όταν της είπα να με ακούσει κάποιος είπε «πήγαινε κάτω και περίμενε». Ήθελα να νιώσω, παρόλο που μου είπαν πως θα με πάρουν, ότι πέτυχα σε μία εξέταση. Εγώ δεν ήθελα να βάλω την οικογενειακή μας φίλη να κάνει τη θεία μου, επειδή ήξερε την κυρία που με υποδέχτηκε, ήθελα να πετύχω σε κάποιες εξετάσεις. Αλλά η υποτιθέμενη θεία μου το έκανε. Περίμενα λοιπόν για να επιτύχω επιτέλους στην εξέταση. Τώρα πια αφού μίλησε και η θεία, την είχα εξασφαλισμένη την επιτυχία. Ήρθε έπειτα ένας από τους κυρίους Γ που ήταν ένας πολύ συμπαθητικός ψεύτης παλιάτσος. «Τι θέλεις μου λέει, γιατί βρίσκεσαι εδώ;» Ήρθα για να με ακούσετε. «Α! Δεν μπορώ τώρα να σε ακούσω γιατί έχω δουλειά.» Έπειτα ένας νεαρός κακοπόνηρος μου είπε πως δε θα με πάρουν στη σχολή. Εγώ το είπα στην…. Θεία και τηλεφώνησε και η πεθαμένη γυναίκα είπε στην θεία, πως θα με πάρουν. Εν τέλει με πήραν. Ξεκίνησα λοιπόν να πηγαίνω στη σχολή του ψεύτη παλιάτσου και μάλιστα έμαθα ότι η πεθαμένη γυναίκα ήταν η γυναίκα του. Εκεί στη σχολή του ψεύτη παλιάτσου ήταν όλα παγωμένα. Η θερμοκρασία ήταν υπό του μηδενός. Γύρω στους – 15 βαθμούς κελσίου. Φορούσαμε τα μπουφάν μας και τους σκούφους μας. Όταν ανέπνεες έβλεπες την ανάσα σου. Μου άρεσε να ζωγραφίζω στα παγωμένα τζάμια, αλλά όταν με έβλεπαν μου φώναζαν. Έτσι ζωγράφιζα κρυφά. Έπειτα απομακρυνόμουν από το τζάμι και δεν ήξερε κανείς ότι το έκανα εγώ. Ερχόταν μετά η πεθαμένη γυναίκα και έλεγε «ποιος το’ κανε αυτό» και δε μιλούσε κανείς. «Ποιος το’ κανε;» Κι εγώ από μέσα μου γελούσα. Έσκαγα στα γέλια δηλαδή. Μετά ερχόταν ο Δ νούμερο 2. Ένας καινούριος Δ. δηλαδή. Ο Δ νούμερο 2 έλεγε συνέχεια. «Εγώ είμαι καλός. Εγώ είμαι καλός. Εγώ είμαι καλός.» Κι εγώ θυμόμουν έναν καθηγητή στην τάξη στο σχολείο μας, που μας δίδασκε χημεία που τον έλεγαν Καλούλη και μας έλεγε «εγώ δεν είμαι καλός, δεν είμαι κακός, είμαι Καλούλης.» Και έσκαγα στα γέλια. Καλά μη νομίζετε τώρα που ανέφερα τη λέξη «χημεία» ότι ήξερα κι όλας. Την τύφλα μου. Αλλά ο Καλούλης με συμπαθούσε πολύ γιατί ήταν καλούλης και γιατί του άρεσα στο θέατρο πολύ και μου έβαζε βαθμούς. Τέλος πάντων αυτός μας έλεγε «είμαι καλός και είμαι καλός» και σκατά ήταν - μετά συγχωρήσεως δηλαδή. Αλλά όλος ο κόσμος που τον βλέπει στο θέατρο, επειδή βγαίνει στις συνεντεύξεις του και λέει ότι είναι καλός, τον πιστεύουν και νομίζουν ότι είναι πράγματι καλός. Στο θέατρο είναι καλός, αλλά στα άλλα… δεν είναι καλός, δεν είναι κακός, είναι κακούλης. Μέσα λοιπόν στον παγωμένο λευκόγκριζο χώρο, (ήταν λευκός, αλλά είχε γίνει κάπως γκρίζος από την βρώμα. Ίσως να μην είχαν κάποιον να τους καθαρίζει και να μην καθάριζαν και μόνοι τους…) μέσα εκεί λοιπόν ερχόταν ο κακούλης και μου έλεγε: Άι στο διάολο μωρή άρρωστη, βρώμα, φύγε μακριά μας, τρελή, δε μπορώ ούτε να σε βλέπω.» Και οι άλλοι γύρω συμφωνούσαν και επηύξαναν. Και μετά ερχόταν και ο ψεύτης παλιάτσος και έλεγε «τι έγινε; τι έγινε;» Και έλεγε αυτός «να εδώ είπα στην βρώμα να μας αδειάσει τη γωνιά» κι εκείνος έλεγε «α χα χ α!!! Και τι έγινε; Την άδειασε;» «Όχι ακόμα» απαντούσε ο κακούλης. Και μετά ο ψεύτης παλιάτσος έλεγε «καλά, δε πειράζει, θα την αδειάσει αύριο». Επίσης έμαθα μετά από κάποιον καιρό ότι αυτοί που συμφωνούσανε με τον κακούλη και επηύξαναν, τον Δ νούμερο 2 δηλαδή, πριν έρθουν στο παγωμένο χώρο που βρισκόμασταν είχανε περάσει από το μυστικό χώρο του Δ νούμερο 1. Εν τω μεταξύ εγώ επειδή ο χώρος ήταν παγωμένος ήθελα να γλύφω, να μασάω και να καταπίνω παγωτό φράουλα για να ευχαριστιέμαι, αλλά ο κακούλης δε με άφηνε. Του είχα εκφράσει την επιθυμία μου για παγωτό φράουλα, αλλά εκείνος τίποτα. Τέλος πάντων έμαθα ότι αυτοί που συμφωνούσαν και επηύξαναν δεν βρίσκονταν τυχαία στον παγωμένο χώρο, αλλά είχαν περάσει πρώτα από το μυστικό σπίτι του Δ νούμερο 1. Τα είχα μάθει όλα. Ο Δ νούμερο 1 είχε ένα σπίτι που μέσα είχε μια μικρή σκηνή. Η σκηνή αυτή είχε σανίδι και μπορντό βελούδινη κουρτίνα. Υπήρχε και μια καρέκλα επάνω. Ο Δ νούμερο 1 υποδεχόταν στο μυστικό σπίτι με χαμηλό φωτισμό πολλών κεριών αυτούς που συμφωνούσαν και επηύξαναν με μία ρόμπα, όπου από κάτω ήταν γυμνός. Όταν έμπαιναν στο μυστικό σπίτι, υπήρχε ένα τεράστιο φουσκωτό πουγκί από λευκό σατέν στο οποίο έριχναν τα χρήματά τους. Ο Δ νούμερο 1 τους έλεγε έπειτα να ανέβουν στη σκηνή. Όταν έκαναν λάθος εκείνος τους διόρθωνε. Σε κάποιους άντρες και σε κάποιες γυναίκες άνοιγε την ρόμπα του και έλεγε «να η καραπουτσακλάρα μου μωρή. Σύρε να μου πάρεις μία πίπα» Αυτοί που με τον Δ 2 συμφωνούσαν και επηύξαναν δεν ξέρω τι έκαναν σε αυτή την περίπτωση. Αυτό γινόταν μία φορά την εβδομάδα επί τρία χρόνια που έρχονταν στον παγωμένο χώρο. Ο Δ νούμερο ένα τους έλεγε ότι με αυτό το είδος τελετής που πραγματοποιούν μία φορά την εβδομάδα θα λάμψουν μια μέρα στο θεατρικό σανίδι και επίσης τους έλεγε να μην ξεχνάνε πως το θέατρο είναι λειτούργημα γι’ αυτό και αυτού του είδους η τελετή. Όταν ο Δ νούμερο ένα δεν μπορούσε, πήγαινε στη θέση του μία άλλη γυναίκα και η τελετή γινότανε κανονικά. Αυτοί που συμφωνούσαν και επηύξαναν ήταν φανατικοί πιστοί των δύο αυτών ανθρώπων και αυτή η πίστη τους ένωνε. Έμαθα αργότερα, ότι ο Δ νούμερο 1, όταν η φοίτηση αυτών στον παγωμένο χώρο ετελείωσε, τους είπε «Θέατρο θέλετε ρε; Θέατρο θέλετε; Να!!! Πάρτε αντί για θέατρο την καραπουτσακλάρα μου. Τώρα αν την πήραν ή αν έφυγαν , αυτό δεν το γνωρίζω. Έμαθα όμως πως μία κατάφερε και πήρε θέση ταξιθέτριας σε ένα πολύ καλό θέατρο και έπαιρνε τέλος πάντων κάποια χρήματα. Ξέρω επίσης πως ο Δ νούμερο 1 κάποιους από άλλες σχολές που συμμετείχαν στην τελετή τους ανέβαζε επάνω στη σκηνή την επαγγελματική και είχαν τα παιδιά μία καλή πορεία. Ίσως αυτοί να τα’ λέγαν πιο καλά επάνω στη σκηνή από τους άλλους που συμφωνούσαν και επηύξαναν. Να είχαν αυτό που λέμε ευκολίες. Όπως είχα εγώ. Εγώ δεν πήγαινα σε αυτό το μυστικό σπίτι, για τέσσερις λόγους. Ο ένας ήταν ότι εγώ δεν ήθελα την… π@τσ@ του Δ νούμερο 1, ήθελα την… π@τσ@ του Δ. νούμερο 2, αλλά ο Δ. νούμερο 2 δεν ήθελε….. Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι δεν ήθελα να δίνω χρήματα στον Δ νούμερο 1 γιατί έδινα ήδη αρκετά στον παγωμένο χώρο. Ο τρίτος ήταν ότι ο Δ νούμερο 1 είχε αρχίσει κάπως να μου τη σπάει. Εγώ τον ήθελα βρε παιδί μου, αλλά τον ήθελα κάπως πιο ιδιωτικά. Όχι, δηλαδή παρέα μαζί με άλλους. Και τέλος πάντων είναι τρόπος αυτός να φέρεσαι σε μια πριγκίπισσά; Ήταν λογικό και επόμενο να θυμώσω. Έτσι δεν είναι; Ήταν αυτή συμπεριφορά ενός πρίγκιπα προς μια πριγκιπισσα; Δυστυχώς είχα καταλάβει ότι είχα κάνει έναν πολύ κακό γάμο ως πριγκίπισσα και απατήθηκα οικτρά, αλλά δεν είναι και εύκολο να πάρει κανείς διαζύγιο τη σήμερον ημέρα. Οι σχέσεις πρέπει να δουλεύονται και να παλεύονται. Τον τέταρτο λόγο δεν τον θυμάμαι πια.

Εκεί, εκεί στη σχολή, εκεί στο παγωμένο χώρο, αλλιώς τα είχα φανταστεί. Είχα φανταστεί όπως όταν είσαι πέντε χρονών και σου μαθαίνει η μαμά σου να φτιάχνεις κουλουράκια. Πρώτα - πρώτα πλένεις τα χέρια σου και σηκώνεις τα μανίκια ψηλά. Δένεις τα μαλλιά σου κότσο. Βλέπεις τη μαμά πώς ανακατεύει τα υλικά για να γίνει η ζύμη και ανακατεύεις κι εσύ. Έπειτα σου δίνει να μυρίσεις ένα πορτοκάλι. Μμμμ αχχ!!! Σου δείχνει πώς κάνουμε το πορτοκάλι ξύσμα. Εντυπωσιάζεσαι και ξύνεις κι εσύ. Όμορφα που μυρίζει το πορτοκαλάκι!!! Έπειτα σου δίνει να μυρίσεις την κανέλα και ρίχνετε με προσοχή επάνω στη ζύμη. Ανακατεύετε ξανά. Κι έπειτα τα πλάθετε μαζί. Με τόση χαρά!!! Πλάθετε διάφορα σχέδια από την φαντασία σας!!! Μαζί οι δυο σας με τη μαμά που την αγαπάς. Μπορεί να είναι και η γιαγιά από δίπλα. Και μπορεί να φωνάξεις και κάποια αγαπημένη φίλη. Για να γίνουν πράγματα καλά χρειάζεται αγάπη. Χρειάζεται ατμόσφαιρα ζεστή και τζάκι. Χρειάζονται λόγια γλυκά και αγκαλιές. Χρειάζεται αν κάνεις λάθος να στο δείξουν με αγάπη. Η καθοδήγηση θέλει υπομονή και πίστη. Η καθοδήγηση θέλει αγάπη. Θέλει τη μανούλα και τη γιαγιά μαζί. Θέλει ασφάλεια. Θέλει χαμόγελο. Θέλει νοιάξιμο. Θέλει να εξηγήσεις το γιατί. Θέλει επανάληψη. Θέλει να πεις μια ιστορία σαν μαγική που θα έχει τη δύναμη να ταξιδεύει τον μαθητή σου με τον νου και να τον πηγαίνει σε τόπους μαγικούς και ανεξερεύνητους. Η καθοδήγηση θέλει πίστη και εμπιστοσύνη και από τις δυο μεριές. Πίστη. Επικοινωνία. Χαμόγελο. Η καθοδήγηση θέλει μαγεία. Να γευτείς το ταξίδι σου με όλες τις αισθήσεις. Με την όραση, την ακοή, την γεύση, την όσφρηση και την αφή. Η καθοδήγηση θέλει περιβάλλον ασφαλές. Την καθοδήγηση χρειάζεται να την απολαμβάνεις. Να λαχταράς και ανυπομονείς να δεις το αποτέλεσμα. Η καθοδήγηση είναι δημιουργία μεγάλη. Τεράστια!!! Η καθοδήγηση θέλει μαγεία!!!

Κι αφού τίποτα εκεί μέσα δε μπορούσε να με ζεστάνει, με τον καιρό άρχισα να βήχω. Και έβηχα, έβηχα…. Κι έπειτα ανέβασα και πυρετό. Κι έτσι το περιβάλλον μου φαινότανε ακόμα πιο κρύο. Και κουκουλωνόμουν καλά για να περάσει το κρύωμα. Και χρειάστηκε να λείπω για να προφυλάγομαι. Και έλεγαν «αυτή η μαλάκω γιατί λείπει». Και όταν πήγαινα με ρωτούσαν γιατί έλειψα. Και τους έλεγα πως ήμουν κρυωμένη. Και μου έλεγαν «να προσέχεις, άλλη φορά μωρή μαλάκω και να μην κρυώνεις.» Και μες τον πυρετό μου τραβούσα το χέρι του δασκάλου. Αυτού. Του δ 2 . Και το τραβούσε και εκείνος μακριά γιατί δε γούσταρε. Και ήρθε η αποφοίτηση. Και σκέφτηκα πως ο δάσκαλος ο δ 2 μπορεί στο μάθημά του να έλεγα μόνο «ναι», «όχι» και «καλά», αλλά στο μάθημα του ψεύτη παλιάτσου θα με θαυμάσει γιατί τ’ αρχίδι – ο παλιάτσος, μου΄χε δώσει καλό ρόλο. Και παρόλο που στην πρόβα είχα βαρεθεί τη ζωή μου δύο χρόνια τα ίδια και τα ίδια για να ετοιμαστούν και οι υπόλοιποι οι άνθρωποι που συμφωνούσαν και επηύξαναν γενικά με ότι έλεγε ο δ 2 , παρόλο που στις πρόβες είχα σιχτιρίσει…… αυτός, ο δ΄2 θα με θαύμαζε. Και όλοι. Κι έτσι έγινε. Με θαύμαζαν. Και μετά τις εξετάσεις μου δίναν όλοι θερμά συγχαρητήρια. Και δεν πίστευαν που με έβλεπαν μπροστά τους όταν πήγαινα στην τουαλέτα. Και φώναζαν από ενθουσιασμό και με αγκάλιαζαν. Και έρχονταν και κάτι τύποι λίγο άκυροι, καμένοι περισσότερο από εμένα και μου έλεγαν να βγούμε για καφέ ή για ποτό και τέτοια. Κι εγώ δεν έβγαινα γιατί αλλιώς τα πράγματα τα είχα φανταστεί. Και βέβαια… εντάξει, αν σου λένε να πάτε για ποτό, δε σημαίνει ότι παίζεις απαραίτητα καλά, αλλά εντάξει… παιδιά... αν τύχει να με δείτε σε καμιά σκηνή και είστε εκεί γύρω στα 40 με 50 άντρες κατά προτίμηση, εγώ… δεν παρεξηγώ… προς θεού.. ελεύθεροι άνθρωποι είμαστε…. Και τελικά εγώ – δόξα τω Θεώ… σε όλον τον κόσμο άρεσα και αυτός…. ο δ2 δεν παρουσιάστηκε ποτέ. Δεν ήξερε τι κάνουμε, μονάχα στα δικά του. Σε αυτά που έλεγα «ναι» και «όχι’» δηλαδή. Θυμήθηκα βέβαια τώρα πως είχε έρθει σε κάποια πρόβαμας. Όχι σε παράσταση. Σε πρόβα. Και όταν τον ρωτήσαμε πως του φανήκαμε μας είπε «εμένα βασικά δε μου αρέσει ο Ιονέσκο.»

Και ήρθε η στιγμή που αποφοίτησα. Και είπα ουφ επιτέλους. Κι έπειτα από κάποιον καιρό αφού έστελνα και ξανάστελνα βιογραφικά και περίμενα σε ουρές ανοιχτών ακροάσεων είδα μια μέρα το χαρτί μου του βιογραφικού εκεί που καθόμουν στο τραπέζι της κουζίνας μου να ανυψώνεται. Και να το φυσάει ένας άνεμος που δεν τον αισθανόσουν. Φτερό στον άνεμο που λέμε. Και όλο ανυψωνόταν και όλο χόρευε. Κι έπειτα σιγά σιγά , πολύ σιγά, άρχισε να τσαλακώνεται. Τσαλακωνόταν… τσαλακωνόταν… ώσπου έγινε μια μπάλα. Και ήρθε με δύναμη σε μένα και προσπαθούσε να μπει στο στόμα μου. Κι εγώ το τράβαγα και προσπαθούσα να το βγάλω. Κι εκείνο όλο και περισσότερο πίεζε και χωνόταν. Και άρχισα να βήχω και να φοβάμαι ότι θα το καταπιώ. Και άρχισα να φτύνω. Και άρχισα να πνίγομαι. Και το βιογραφικό όλο και χωνόταν. Και άρχισα να φωνάζω «βοήθεια». Αλλά δεν ακουγόμουν. Και πνιγόμουν και κατάπινα το βιογραφικό με το ζόρι. Ώσπου χωρίς να το θέλω το κατάπια όλο. Έχετε καταπιεί ποτέ μια μπάλα χαρτί. Μετά σε πονά το στομάχι σου και αισθάνεσαι ηλίθια. Και φοβάσαι να μην την ξανακαταπιείς. Και μετά για κάποιον καιρό αποφεύγεις τα βιογραφικά και τα εξαφανίζεις από το σπίτι. Και κάπως έτσι, σε αυτόν τον φόβο πέρασαν κάποια χρόνια. Εγώ τρυπούσα τα δάχτυλά μου με βελόνα. Κι εκεί που τα τρυπούσα λέω. Μωρέ δεν πλέκω βελονάκι. Κι έπλεξα. Κι άρχισα να πλέκω και να πουλάω βελονοκατασκευές. Κι έβγαλα κάποια χρήματα. Και κύλησε έτσι κάποιος καιρός, ώσπου ξεφοβήθηκα κάπως το βιογραφικό και το δημιούργησα πάλι. Και πήγα σε μια ακρόαση με 500 άτομα και ήμουν τυχερή και με πήρανε. Γιατί ήθελαν μια χοντρή κοπέλα με γλυκιά - όπως μου είπανε - φωνή, καλή με τα παιδιά να παίζει και να τραγουδάει. Για να κάνει μια μαγείρισσα σ΄ένα παλάτι. Και πήρα τον ρόλο και κάναμε πάρτι στο σπίτι. Θα το χαιρόμουν και θα είχαμε έξτρα χρήματα!!! Κι έτσι ξεκίνησε μια καινούρια περίοδος για μένα. Ο ένας ρόλος έφερνε τον άλλο και η μια καλή συνεργασία την επόμενη. Στο θέατρο για ενήλικες παίζω συνήθως τζάμπα, αλλά από το θέατρο για παιδιά μπορώ να πω πως είμαι από τα οικονομικά ευχαριστημένη. Έχω κάποια έξτρα χρήματα και χαρά!!! Πολλή χαρά!!! Σχεδόν στιγμές ευτυχισμένες. Στιγμές και εμπειρίες που σου γεμίζουνε κενά απ’ τις απώλειες και σε συντροφεύουν!!! Άνθρωποι γύρω σου ευδιάθετοι με ζεστή καρδιά και απαλό άγγιγμα. Κοιτάζω στα μάτια τον πρωταγωνιστή μας και τον θαυμάζω. Τον νοιάζομαι που είναι ξάγρυπνος γιατί έχει το μωρό του στο σπίτι τους, τον μπέμπη τους και τους ξυπνάει. Τον νοιάζομαι γιατί τρέχει συνέχεια από τη μια δουλειά στην άλλη και φεύγει απ’ το σπίτι το πρωί και γυρίζει το βράδυ. Τον αγαπώ και τον θαυμάζω γιατί παρ’ όλη την ξαγρύπνια του παίζει καταπληκτικά και σε κάνει να ανατριχιάζεις. Κοιτάζω στα μάτια όλους μου τους συνεργάτες και ζεσταίνομαι. Κοιτάζω στα μάτια όλους μου τους συνεργάτες και ηρεμώ… Και συγκινούμαι. Κάποιες φορές γίνομαι κι εγώ πρωταγωνίστρια. Μ΄αρέσει. Το γεύομαι με όλες τις αισθήσεις μου και το απολαμβάνω. Είναι σαν να κολυμπάς σε θάλασσα ήρεμη και δροσερή τις ηλιόλουστες ημέρες του Αυγούστου. Τώρα δεν είμαι τόσο μόνη πια. Άλλες φορές παίζω και άλλες φορές είμαι στο σπίτι μου και σε άλλη δουλειά. Σε άλλους χώρους. Δεν είναι άσχημα κι εκεί, αλλά αγωνιώ. Θα ξανανέβω στη σκηνή; Θα με ξαναφωνάξουνε και πότε; Δουλεύω με μικρά παιδιά και το απολαμβάνω. Είμαι τόσο τυχερή που δουλεύω με μικρά παιδιά και τους μαθαίνω…

Τώρα, αυτόν τον καιρό, είμαστε όλοι στα σπίτια μας. Είναι Μάης του 2020 και είμαστε σε καραντίνα. Οι καλλιτέχνες φωνάζουμε γιατί δεν έχουμε πολλά χρήματα και χρειαζόμαστε τη στήριξη του κράτους. Το κράτος ανακοινώνει τα μέτρα. Εγώ έχω πάρει επίδομα από την άλλη δουλειά, αυτή με τα παιδιά. Σκέφτομαι όσους δεν έχουν χρήματα. Δεν μου περισσεύουν όμως για να δώσω. Σε ποιον να πρώτο - δώσεις. Σκεφτόμαστε τα λάθη που έχουμε κάνει στο επάγγελμα και πώς φθάσαμε ως εδώ. Πάντα τα σκεφτόμουν. Τα μεγάλα λάθη του επαγγέλματος. Ξέρουμε πολύ καλά όλοι πώς φθάσαμε ως εδώ. Ξέρουμε όλοι πολύ καλά πως οι σχολές στη χώρα μας για ηθοποιούς πρέπει να είναι γύρω στις 25 με 30 και τα εργαστήρια άπειρα. Ξέρουμε πολύ καλά ότι λένε για κάτι νούμερα 500 ηθοποιών που βγαίνουν κάθε χρόνο. Ξέρουμε πόσοι απ’ αυτούς περίπου είναι όντως ηθοποιοί. Μας κατηγορούν οι μεγαλύτεροι ότι τους ρίχνουμε οι νέοι τις τιμές και χάνουν τη δουλειά τους. Ότι κάνουμε πολλές εκπτώσεις. Αυτοί οι μεγαλύτεροι. Αυτοί λένε είχανε αλληλεγγύη και πως τα θυσιάζουμε όλα εμείς στο βωμό της καριέρας μας. Αυτοί. Οι μεγαλύτεροι. Και άρχισαν να δίνουν γι΄αυτό το θέμα συνεντεύξεις. Κάποιοι θυμήθηκαν το θέμα των σχολών. Και βγήκε και ο δ 1 και έδωσε συνέντευξη. Και μίλησε για την δύσκολη κατάσταση που δημιούργησε ο εγκλεισμός. Και χαρακτήρισε τους συναδέλφους του επαίτες. Και ρωτήθηκε αν οι άνθρωποι του θεάτρου έχουν κάνει λάθη. Και είπε «βεβαίως, πρέπει να πιάσουμε το πρόβλημα από τη ρίζα.» Και ρώτησε η δημοσιογράφος «ποια είναι η ρίζα» και είπε εκείνος η «έλλειψη άδειας ασκήσεως επαγγέλματος και οι πάρα πολλές σχολές.» Και είπε η δημοσιογράφος «γιατί έγινε αυτό;» και είπε αυτός «είχε γίνει από παλιά. Από το 1981». Και ρώτησε πάλι η δημοσιογράφος «γιατί δεν άλλαξε αυτό μες τα 40 χρόνια;» Και τι να κάνει ο άνθρωπος…. άνοιξε το στόμα του και είπε κάποιο ψέμα.

20.2.2021 ημέρα Σάββατο και ώρα 19.00 ο Δημήτρης Λιγνάδης συνελήφθη για το κακούργημα του βιασμού ανηλίκων κατά συρροή.

«Το παρόν κείμενο με τίτλο στη συγκεκριμένη σελίδα "μια ηθοποιός αφηγείται" αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας. Τα πρόσωπα, τα ονόματα και οι καταστάσεις είναι φανταστικά και οποιαδήποτε ομοιότητα είναι συμπτωματική και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα».

Μαρία Ελευθεριάδη

Γράμμα στον νέο διευθυντή της σχολής απ όπου αποφοίτησα.

Δευτέρα 11 Ιουνίου 2018 

Αγαπητέ συνάδελφε K, 

καλησπέρα κι από εδώ!! 

Όπως σου είπα και στο προηγούμενο μήνυμά μου, πληροφορήθηκα από τη δασκάλα μου ότι θα αναλάβεις την διεύθυνση της σχολής και – ίσως ακούγεται κάπως αστείο – συγκινήθηκα!! 

Έχω πάρει δίπλωμα υποκριτικής από τη σχολή του πατέρα σου. 

Είχα σκεφτεί πώς κάποτε αυτό θα γινόταν, όταν πληροφορήθηκα από το διαδίκτυο ότι αγαπάς κι εσύ το θέατρο πολύ και θέλεις να γίνεις ηθοποιός και σκηνοθέτης. 

Όπως μου είπε η δασκάλα μου, επιθυμείς να κάνεις ριζικές αλλαγές. Χαίρομαι που έψαξες και ρώτησες ποιος διδάσκει καλά τραγούδι στους ηθοποιούς. Χαίρομαι που γνωρίζεις απ' όσο μου είπε και η δασκάλα μου τι χρειάζεται ένας σπουδαστής σε σχολή δραματικής τέχνης να διδαχτεί έτσι ώστε να ανταπεξέλθει στο επάγγελμα και να κάνει υψηλή τέχνη παράλληλα με το ταλέντο του. Χαίρομαι που έχεις όραμα. Μια σχολή τέχνης αν δεν έχει όραμα, δεν λειτουργεί σωστά. Για να γίνουν θαύματα πρέπει να τα οραματιστούμε!!! Για να γίνουν πράγματα καλά, πρέπει πρώτα να έχουμε τη δύναμη να τα ονειρευτούμε!!! 

Ξέρω… το καταλαβαίνω ότι μπορείς και μόνος σου να καταλάβεις πολλά και πως η δικές μου συμβουλές ίσως να μη χρειάζονται, αλλά θα σου δώσω κάποιες ως άνθρωπος διαφορετικός από εσένα με διαφορετικά βιώματα, ως άνθρωπος που έχει ζήσει οχτώ χρόνια παραπάνω από εσένα, ως άνθρωπος που αγαπά το θέατρο και τον ταλαντούχο άνθρωπο που θέλει να το υπηρετήσει, αλλά και τον ερασιτέχνη ηθοποιό του θεάτρου, ως πτυχιούχος σχολής δραματικής τέχνης στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα ως πτυχιούχος της σχολής που θα αναλάβεις την διεύθυνση. Θα σου δώσω τις παρακάτω συμβουλές γιατί πάνω απ’ όλα είναι μια συναισθηματική μου ανάγκη. 

Ίσως σου φανούν σκληρά κάποια απ’ όσα θα σου γράψω παρακάτω. Ίσως και όχι. Όταν στρέφουμε τον φακό προς τον εαυτό μας και συνειδητοποιούμε αδυναμίες μας είναι σκληρό. Όταν στρέφουμε τον φακό προς τους γονείς μας και συνειδητοποιούμε αδυναμίες τους ίσως είναι σκληρότερο, γιατί συνειδητά ή μη μας δημιουργούνται ενοχές για τις σκέψεις μας, μεγαλύτερες ίσως απ’ τις ενοχές για τα λάθη τα δικά μας. Να ξέρεις όμως ότι είμαι ένας άνθρωπος που σχεδόν ποτέ δεν επαινώ ολοκληρωτικά ή διαγράφω ολοκληρωτικά τους ανθρώπους. Αν διακρίνω σε έναν άνθρωπο δυσκολίες και δεν συμφωνώ με όλες τις πράξεις του, δε σημαίνει πως αυτόματα τον διαγράφω. Επίσης είμαι άνθρωπος που από την εφηβεία στρέφω τον φακό προς τα μέσα μόνη μου αρχικά και αργότερα με επαγγελματία. 

Ας τα πάρουμε λοιπόν από την αρχή. 

Ή ίσως όχι από πολύ αρχή. Ας παραλείψουμε τις εισαγωγικές εξετάσεις του υπουργείου που τουλάχιστον στα χρόνια μου – δε ξέρω για τώρα – ήταν κάτι πολύ βρώμικο. Απ’ ότι ξέρω ήταν το μαγαζάκι του δ1. Δεν ξέρω αν μπορείς να κάνεις κάτι γι’ αυτό και αν περνά από το χέρι σου. Ίσως βέβαια να μπορείς πιο εύκολα από άλλους ως διευθυντής ανώτερης σχολής δραματικής τέχνης να αγωνιστείς για να αλλάξουν αυτές οι συνθήκες. Πρέπει να αγωνιστούμε πολύ γι’ αυτό. Δεν ξέρω κι εγώ τι να κάνω. Είναι καλύτερο πάντως να διαλέγουν οι διευθυντές σχολών τα παιδιά τους και να φοιτούν αυτόματα επίσημα. Αυτό φαντάζομαι κι εσύ το καταλαβαίνεις. 

Ως προς τον αριθμό σπουδαστών, το υλικό και τις ευκολίες του. 

Θεωρώ πως αν γίνεις κι εσύ άλλος ένας διευθυντής που έβαλε στη σχολή του σπουδαστές χωρίς ευκολίες που αντί να σκεφτούν να επισκεφτούν κάποιον ψυχίατρο ή τέλος πάντων κάποια ερασιτεχνική ομάδα θεάτρου, σκέφτηκαν να φοιτήσουν επίσημα σε κάποια σχολή δραματικής τέχνης, το έχεις χάσει το παιχνίδι. 

Το έχεις χάσει από πολλές πλευρές. Μπορεί να κερδίζεις περισσότερα χρήματα, αλλά – συγγνώμη κι όλας – όχι ουσιαστικά ως διευθυντής σχολής δραματικής τέχνης, αλλά ως διευθυντής στο καφενείο των τρελών. 

Κάποτε είχα αναγκαστεί προκειμένου να ανεβάσω ένα έργο μου στο θέατρο 104 να κάνω μιαν ακρόαση, καθώς δεν είχα κάποιο φίλο ηθοποιό που να ταιριάζει στον ρόλο. Από το υλικό που είδα σημείωσα ότι η σχολή του πατέρα σου εξακολουθεί να δέχεται αρκετούς σπουδαστές μη ικανούς, επομένως η σχολή δεν αποτελεί καμιά εγγύηση για το ταλέντο και την ικανότητα του ηθοποιού. Όπως και πολλές άλλες. 

Το ότι η σχολή του πατέρα σου δεν αποτελούσε καμιά εγγύηση θα στο επιβεβαιώσω δίπλα. Το βιογραφικό μου δεν περνούσε καθόλου και τώρα ακόμα περνάει με μεγάλη δυσκολία. Για να μη σου πω ότι εξακολουθεί να μην περνάει καθόλου. Αν θέλεις να υπάρξει κάποια απορρόφηση των σπουδαστών σου στο επάγγελμα, αυτή η εικόνα και η εντύπωση θα πρέπει να αλλάξει. Θα πρέπει να αρχίσεις να πείθεις τους συναδέλφους σου ότι όταν στο βιογραφικό βλέπουν πτυχίο από τη σχολή σου, ο άνθρωπος αυτός έχει ταλέντο και είναι ικανός να κάνει θέατρο επαγγελματικά απ’ όλες τις πλευρές. Θα πρέπει το βιογραφικό να τους κινεί την περιέργεια να τον περάσουν από ακρόαση. Επίσης θα πρέπει με τον καιρό να τους πείσεις ότι το να έρθουν να παρακολουθήσουν τις πτυχιακές εξετάσεις της σχολή σου, δεν είναι χάσιμο χρόνου, αλλά ευκαιρία να γνωρίσουν νέους καλλιτέχνες. 

Ένας άλλος λόγος που θεωρώ ότι δεν ωφελεί το θέατρο και τον ταλαντούχο σπουδαστή να παίρνει ο διευθυντής του μη ικανούς στη σχολή να κάνουν θέατρο είναι ότι ο σπουδαστής δεν εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της φοίτησης όσο θα μπορούσε να εξελιχθεί κάτω από καλύτερες συνθήκες. Είναι σα να έχεις πάρει σε έναν θίασο ερασιτεχνικό έναν επαγγελματία ηθοποιό. Βαριέται, δεν εμπνέεται…. και στην περίπτωση της σχολής θυμώνει. Θυμώνει πολύ. 

Καταλαβαίνω ότι αυτό που σου λέω ίσως να μη συμφέρει την τσέπη σου, αλλά θεωρώ πως αν εσύ ή οποίος άλλος στη θέση σου δεν είναι αποφασισμένος να το κάνει, είναι καλύτερο να ανοίξει ένα ωραιότατο, διαφορετικό και πρωτότυπο καφενείο. Κι από εκεί κέρδος θα έχει. Γιατί να τα βγάλει από κάποια σχολή καλλιτεχνών. Άλλωστε κι οι ποιητές τα χρόνια τα παλιά – ίσως και τώρα – στα καφενεία μαζεύονταν. Στα καφενεία συζητούσαν. 

Θα μου πεις ίσως ότι κάποιος μπορεί να έχει κάποια καλά στοιχεία ως υλικό που πιθανώς εξελιχθούν με τη διδασκαλία και το πέρασμα του χρόνου. Όταν και εάν τα εξελίξει, ας πάει να κάνει ανώτερες σπουδές. Απ’ ότι ξέρω ανώτερες σπουδές κάνει κάποιος όταν ολοκληρώσει τις σπουδές του σε επίπεδο μέσης εκπαίδευσης. Στην περίπτωση των ηθοποιών η μέση εκπαίδευση είναι το ίδιο τους το ταλέντο. Μπορείς για τους υπόλοιπους να έχεις μια ωραιότατη λίστα ερασιτεχνικών θιάσων. Και να τους συμβουλέψεις να πάνε εκεί και να σου ξαναέρθουν αν θέλουν μετά από δύο χρόνια να τους ξαναδείς. Μη γίνεις χώρος αγκαλιάς ανθρώπων που πήραν λάθος μονοπάτι. Μην τους πεις ψέματα να προχωρήσουν ευθεία για να βρουν την Ιθάκη τους, όταν μπορείς να διακρίνεις ότι η Ιθάκη τους είναι αλλού. Όταν μπορείς να διακρίνεις ότι οι εχθροί τους θα τους εξοντώσουν. Δωσ’ τους και δεύτερη ευκαιρία. Δώσ’ τους όσες ευκαιρίες θες να τους ακούσεις. Δέξου τους στη σχολή όταν πιστέψεις ότι θα καταφέρουν να νικήσουν τα εμπόδια και τον εχθρό τους. Σου ξαναλέω. Μη γίνεις διευθυντής ανθρώπων που οι περισσότεροι πήραν λάθος μονοπάτι. Γίνε διευθυντής ανώτερης σχολής δραματικής τέχνης. 

Μπορεί να επιμείνεις στην ερώτηση «και πως η επιχείρηση οικονομικά θα επιβιώσει;» 

Έχεις τόσους χώρους. Δίδαξε παράλληλα μεταπτυχιακά προγράμματα για ηθοποιούς, φέρε ανθρώπους από το εξωτερικό, δίδαξε σκηνοθεσία, σκηνογραφία… μετάτρεψέ τη σε σχολή θεάτρου επίσημα ή ανεπίσημα. Αν έχεις όραμα και φαντασία όλα γίνονται!!! Και έχεις κι απ’ τα δύο!!! 

Σχετικά με το αντικείμενο σπουδών εσύ τα ξέρεις καλύτερα κι από έμενα. 

Εγώ θα συνεχίσω με τις συμβουλές που νιώθω την ανάγκη να δώσω. 

Αν ένας σπουδαστής σου έχει πολλές ικανότητες, αν τον έχει ανάγκη το θέατρο, αλλά έχει δύσκολη ψυχολογία ως επαγγελματίας, μην τον πετάξεις στον κάδο των απορριμμάτων. Μην φοβηθείς να του μιλήσεις. Συζήτησε μαζί του. Πες του τι σε προβληματίζει. Συμβούλεψέ τον. Δως του να καταλάβει το λάθος του. Άκουσέ τον. Άκουσε την ιστορία του. Μην τον στιγματίσεις. Μην πετάξεις ποτέ εσύ στα σκουπίδια έναν μεγάλο καλλιτέχνη. Προσπάθησε να τον σώσεις ως καλλιτέχνη και ως επαγγελματία. Δε σου λέω να σταθείς απαραίτητα δίπλα του ψυχικά. Αυτό δεν είναι δική σου δουλειά. Αν θες το κάνεις, αν δε θες όχι. Προσπάθησε να τον σώσεις ως καλλιτέχνη και ως επαγγελματία. Αν δεν καταφέρεις να τον σώσεις, αν είναι πολύ δύσκολο κι εκείνος κυλήσει στο χώμα και δει σκοτάδι πολύ, αν κάποτε σηκωθεί, θα σε θυμηθεί. Θα έρθει τότε και θα σε βρει. Θα μου πεις… «γιατί τόσο πολύ να δώσω σημασία σε ένα μεγάλο ταλέντο. Γιατί τα μεγάλα ταλέντα είναι μια όμορφη εξαίρεση. Και όπως λέει και ο Μάνος Χατζιδάκις, με τις εξαιρέσεις πάει ο κόσμος μπροστά. Το είπε με αφορμή την γνώμη του για τους ανθρώπους της πολιτικής. Εγώ θα το βάλω παντού, αλλά θα συμπληρώσω τη λέξη «όμορφες» . Και φαντάζομαι είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τι εννοώ με τη λέξη αυτή. 

Αυτά είχα να σου πω. 

Ίσως και να με αντιπάθησες… δεν ξέρω…. δε σε ξέρω… 

Δε σου τα’ πα για να με συμπαθήσεις. 

Δεν είναι ο στόχος μου να με συμπαθήσεις. 

Ποιος είναι ο στόχος μου… 

Πολιτιστικά είναι ευδιάκριτος. 

Συναισθηματικά δεν πρόκειται για στόχο, αλλά για ανάγκη. 

Ποια ανάγκη; 

Δε μου είναι αυτή τη στιγμή τόσο σαφές, αλλά και να ήταν σαφές, σίγουρα θα είναι μια ανάγκη που εσένα δε σε αφορά. 

Αφού παράλληλα υπάρχει αυτός ο στόχος για έναν καλύτερο πολιτισμό…. 

Και πώς να κλείσω…. 

Θα κλείσω με αυτή μου τη σκέψη. 

Το περισσότερο χρήμα από το βασικό, μας δίνει περισσότερα υλικά αγαθά για να απολαύσουμε τη ζωή μας. Το ποιος όμως πραγματικά και βαθιά απολαμβάνει τη ζωή του, είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα. 

Καλή αρχή!! 

Με εκτίμηση 

Μαρία Ελευθεριάδη. 

Υ.Γ. Ξέρεις… υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που μπορεί να κουβαλούν πάντα μαζί τους ένα «γιατί» κραυγάζον. Και το «γιατί» αυτό να μη μπορούν να το απευθύνουν στον άνθρωπο που θέλουν. Κι έτσι να το ακουμπούν καμιά φορά σε άγνωστους περαστικούς. Μπορεί να αρχίσουν να φωνάζουν για παράδειγμα σε κάποιον που τρόμαξε ένα περιστέρι. Ναι, σίγουρα δε πρέπει να τρομάζουμε τα περιστέρια… 

Συνέντευξη του ηθοποιού και σκηνοθέτη Νίκου Χατζόπουλου στην Ειρήνη Αϊβαλιώτου

2.6.2020

Κύριε Χατζόπουλε, αυτή τη στιγμή το θέατρο βρίσκεται σε μια κατάσταση υψηλού κινδύνου, λόγω της πανδημίας. Πιστεύετε ότι αυτή η ρωγμή που υπέστη θα έχει στο μέλλον αντίκτυπο θετικό ή αρνητικό; Θετικό με την έννοια ότι μπορεί να βρεθούν νέες φόρμες;

* Εξ ανάγκης θα βρεθούν οι νέες φόρμες. Ωστόσο, για όσο ισχύουν οι περιορισμοί, θα υπάρχει μια διάσταση που θα λείψει. Γιατί, ξέρετε, αυτό που μας βρήκε χτύπησε το κέντρο της δουλειάς μας, το οποίο είναι η σωματική επαφή, και όχι μόνο η σωματική επαφή επάνω στη σκηνή αλλά και η εγγύτητα των ανθρώπων στην πλατεία. Πρόσφατα η Αριάν Μνουσκίν έδωσε μια συνέντευξη στο περιοδικό Télérama, από όπου θα δανειστώ ένα απόσπασμα. Είπε: «Η σωματική απόσταση δεν είναι εφικτή στο θέατρο. Ούτε πάνω στη σκηνή, ούτε καν στην αίθουσα. Όχι μόνο για οικονομικούς λόγους, αλλά γιατί είναι το αντίθετο της χαράς».

Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Κι αυτός είναι ένας λόγος που πιστεύω ότι δεν θα αφανιστεί η θεατρική τέχνη.

Το άγγιγμα

* Η ζωντανή τέχνη είναι κάτι που η κοινωνία των ανθρώπων το έχει ανάγκη, και αν δεν μεταλλαχθούμε κάποια στιγμή ως ανθρώπινο είδος, δηλαδή να κυκλοφορούμε όλοι μέσα σε γυάλες φοβούμενοι τους ιούς, τότε θα αναγκαστούμε να την ξαναβρούμε αυτή τη λειτουργία, δηλαδή το να βιώνουμε κάτι από κοινού και από κοντά. Και επίσης, οι άνθρωποι έχουν ανάγκη το άγγιγμα. Την αγκαλιά, την επαφή, το φιλί, το χάδι.

Μια νέα Εκκλησία του Δήμου

*Το θέατρο, διαχρονικά, δεν έπαψε να υπάρχει, αιώνες τώρα, από τον καιρό που επινοήθηκε. Και δεν επινοήθηκε μόνο στην Ελλάδα, μην το ξεχνάμε αυτό, γιατί συχνά λέμε ότι εμείς ανακαλύψαμε το θέατρο. Ίσως εμείς του δώσαμε μια μορφή που επηρέασε περισσότερο τη δυτική κουλτούρα, αλλά όλοι οι πολιτισμοί είχαν μια τέτοια δημόσια λειτουργία. Ακόμα κι όταν, με την έλευση του χριστιανισμού, η Εκκλησία το απαγόρευσε, το θέατρο ξαναγεννήθηκε μέσα απ’ τους κόλπους της ίδιας της Εκκλησίας.

Στην εποχή μας το θέατρο είναι ίσως ο μόνος ζωντανός χώρος που θυμίζει στην κοινότητα ότι είναι κοινότητα. Κάτι σαν νέα Εκκλησία του Δήμου, όπου οι άνθρωποι συναθροίζονται για να βιώσουν κάτι μαζί, και νιώθουν ότι έχουν μια κοινή εμπειρία, μια κοινή πορεία, μια κοινή μοίρα. Αυτό το μοίρασμα δηλαδή, που γίνεται όχι μόνο μεταξύ πλατείας και σκηνής, αλλά και μεταξύ των θεατών, την ώρα που όλοι παρακολουθούν από κοινού ένα δρώμενο. Ακόμα και στους θρησκευτικούς χώρους, μια μορφή θεατρικού δρώμενου βιώνουμε – δεν μιλώ για την πίστη, αυτή ασκείται και κατά μόνας. Υπάρχουν βέβαια και οι μεγάλες αθλητικές συναντήσεις, αλλά εκεί κυριαρχεί το στοιχείο του ανταγωνισμού. Το θέατρο, λοιπόν, το έχει ανάγκη η κοινωνία, η κοινωνική οργάνωση των ανθρώπων. Γι’ αυτό το λόγο, κάποια στιγμή θα ξαναβρεί το δρόμο του και θα επιβιώσει. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι τώρα έχει υποστεί ένα πλήγμα.

Τεράστιο το πρόβλημα επιβίωσης

*Δεν έχει πληγεί μόνο το θέατρο, αλλά και ο χορός και οι ζωντανές συναυλίες. Υπάρχουν πάρα πολλοί εργαζόμενοι, οι οποίοι είναι οι πρώτοι που αποκλείστηκαν από τις δουλειές τους, γιατί αυτός ο τομέας πρώτος κατέβασε τα ρολά, και είναι οι τελευταίοι που θα γυρίσουν, γιατί είναι ο τελευταίος τομέας που θα απελευθερωθεί πάλι. Αυτή τη στιγμή, παγκοσμίως, ένα πλήθος εργαζόμενων έχει τεράστιο πρόβλημα επιβίωσης, που δεν ξέρουμε και πόσο θα κρατήσει. Από χώρα σε χώρα το πρόβλημα αντιμετωπίζεται αλλιώς.

Σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες που ο πολιτισμός ήταν ανέκαθεν βαριά βιομηχανία, στην Αγγλία ή στη Γαλλία, η Πολιτεία είναι υποχρεωμένη να πάρει οικονομικά μέτρα πολύ πιο ριζικά, για να μπορέσει να στηρίξει το κενό που δημιουργείται στον κρατικό προϋπολογισμό. Επίσης σε άλλες χώρες, όπως της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, είναι κοινή συνείδηση κάποιους αιώνες τώρα ότι το θέατρο είναι ένας θεσμός σημαντικός για την ύπαρξη της κοινωνίας, και επομένως το κράτος δεν αφήνει έκθετους τους καλλιτέχνες, δεν μπορεί να τους αφήσει γιατί πάει κόντρα στο κοινό αίσθημα. Έτσι είναι η παιδεία τους, έτσι είναι η παράδοσή τους. Εμείς στην Ελλάδα, ποτέ δεν πιστέψαμε ότι ο σύγχρονος πολιτισμός είναι βαριά βιομηχανία, κάπως δηλαδή πάντα τον είχαμε σε τελευταία μοίρα, γιατί δίναμε βάση περισσότερο στην αρχαία μας κληρονομιά, και δεν επενδύαμε σε αυτόν, δεν τον θεωρήσαμε ποτέ πλουτοπαραγωγική πηγή. Επίσης η παιδεία μας δεν ήταν τέτοια που να αποδίδει κύρος και σεβασμό στους ανθρώπους του θεάτρου, δυστυχώς. Είναι κι αυτό θέμα παιδείας, όπως όλα.

Έκθετοι οι καλλιτέχνες και οι ζωντανές τέχνες

* Τα κοινωνικά ανακλαστικά είναι πολύ πιο αργά ως προς αυτό το θέμα. Κι ένα επίσης πολύ μεγάλο, πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι ότι, στην Ελλάδα, η Πολιτεία έχει αφήσει έκθετο τον εργασιακό χώρο των ζωντανών τεχνών, και των καλλιτεχνών γενικά. Μετά την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων δηλαδή, εδώ και 8 χρόνια, άφησε τους ανθρώπους του πολιτισμού να περιέλθουν ανεξέλεγκτα σε μια εργασιακή εξαθλίωση. Να φυτοζωούν, να συμβάλλονται με πλήθος διαφορετικούς τρόπους, να μην υπάρχει δηλαδή καμία κοινή νομοθεσία που να τους διέπει. Να πληρώνονται με μαύρα χρήματα, να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης, να μην τους ασφαλίζουν οι εργοδότες, ή να μην τους πληρώνουν καν. Να ξεπέσει η ιδιότητα του καλλιτέχνη από βιοποριστικό επάγγελμα σε χόμπι.

Επίσης έχει επιτραπεί μια ασυδοσία στην προσφορά εργασίας, αφού κάθε χρόνο οι δραματικές σχολές βγάζουν γύρω στα 600 παιδιά, που όλα διεκδικούν –και δικαίως, γιατί έχουν κάνει σπουδές– μια θέση στο επάγγελμα, διεκδικούν ένα μερίδιο από την πίτα του θεάτρου. Διεκδικούν τον τίτλο του ηθοποιού. Και οδηγούμαστε σ’ έναν πληθωρισμό που, φέτος στο αποκορύφωμά του, άρχισε να διώχνει το κοινό από τις αίθουσες. Πώς θα απορροφηθούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι;

Οι καλλιτεχνικές σπουδές

* Είναι και το επιπρόσθετο πρόβλημα ότι, σε όλους αυτούς, η Πολιτεία δεν αναγνωρίζει το πτυχίο τους. Μετά το 2003, οι καλλιτεχνικές σπουδές είναι αδιαβάθμητες, τα πτυχία τους ισοβαθμούν με απολυτήρια Λυκείου. Λοιπόν, βλέπουμε ότι και από νομικής πλευράς η κάλυψη των καλλιτεχνών υπήρξε μηδενική, χρόνια τώρα. Είναι φυσικό επομένως να βρίσκονται σε πολύ πιο μαύρα νερά αυτή τη στιγμή οι καλλιτέχνες της Ελλάδας, από όσο οι καλλιτέχνες διεθνώς.

Περί επιδομάτων

* Μαθαίνουμε ότι τα επιδόματα των εποχικά εργαζόμενων που ισχύουν στη Γαλλία θα επεκταθούν. Στην Αγγλία ίσχυσε παράταση της μισθοδοσίας μέχρι το τέλος του χρόνου. Στη Γερμανία παίρνουν τέτοια επιδόματα που τους επιτρέπουν να ζουν για καιρό. Στην Ελλάδα άντε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, διότι δεν λειτουργεί τίποτα σωστά. Δεν γίνονται σωστές προσλήψεις, δεν υπάρχουν πλήρεις ασφαλίσεις, δεν υπογράφονται εγκαίρως συμβόλαια πριν ξεκινήσει η δουλειά, ή δεν υπάρχουν καν συμβόλαια. Οι εργοδότες, οι επιχειρηματίες, απλώς από φόβο μήπως τους γίνει καταγγελία στο ΙΚΑ, έχουν εφαρμόσει το λεγόμενο ωρομίσθιο. Σε προσλαμβάνουν δηλαδή μόνο για τις δύο ώρες που είσαι πάνω στη σκηνή! Όλον αυτό το χαμό, τον κυκεώνα, το βούρκο, αν θέλετε, επαγγελματικής κατάντιας, ο οποίος συντηρείται με την αδιαφορία της Πολιτείας, εκπλήσσομαι συνεχώς που η ίδια η Πολιτεία δείχνει να αγνοεί την ύπαρξή του!

Τα αδιαβάθμητα πτυχία

* Χρειάζεται πίεση τουλάχιστον για να καταλάβει τι γίνεται, να καταλάβει ότι μπορεί να βάλει το χέρι της για να πάψει να ισχύει αυτό το απαράδεκτο τοπίο. Μου κάνει εντύπωση που οι ιθύνοντες λένε: «Μα δεν ξέραμε ότι δεν ασφαλίζεστε, ότι προσλαμβάνεστε με ωρομίσθιο, ότι δεν πληρώνεστε τις πρόβες, ότι πολλοί δεν υπογράφουν συμβόλαια, ότι πληρώνεστε άλλοι με ποσοστά, άλλοι με μπλοκάκι…». Δεν μπορούν να πέφτουν συνέχεια από τα σύννεφα. Ναι μεν είναι έντιμο να ομολογούν ότι δεν τα ξέρουν, αλλά ας τα μάθουν κάποια στιγμή και ας δούνε τι μπορεί να γίνει. Να δούνε με τι επεμβάσεις μπορούν να γιατρέψουν μια κατάσταση σαν αυτή.

Τα παιδιά που βγαίνουν αυτή τη στιγμή, με τα αδιαβάθμητα πτυχία τους, δεν μπορούν ούτε ένα καλό επίδομα ανεργίας να πάρουν. Γιατί, έστω και λίγο, διαφέρει το επίδομα που παίρνει ο πτυχιούχος Ανωτάτης Σχολής από αυτόν που έχει απολυτήριο Λυκείου. Επίσης υπάρχουν δουλειές όπου το επίπεδο σπουδών παίζει ρόλο στις αποδοχές. Άσε που δεν μπορείς να κάνεις μεταπτυχιακά, γιατί δεν σου αναγνωρίζουν πουθενά το πτυχίο. Ή κάποιος που έχει σπουδάσει έξω και έχει πάρει Master και ντοκτορά στο θέατρο, έρχεται εδώ και δεν του αναγνωρίζουν τίποτα, είναι σαν να έχει πάρει μόνον απολυτήριο Λυκείου. Όλο αυτό το τοπίο είναι απαράδεκτο. Και αυτό ισχύει από το 2003, γιατί μέχρι τότε τα πτυχία των καλλιτεχνικών σχολών ήταν ισότιμα με τα ΤΕΙ. Από το 2003 που καταργήθηκε η Ανώτερη Εκπαίδευση, το πτυχίο μας δεν ισοτιμάται με τίποτα. Δεν υπάρχει, δεν υφίσταται. Δεν αναγνωρίζει το κράτος ότι έχει μια άξια. Αλλά και το ίδιο το κράτος αγνοεί τι ακριβώς συμβαίνει.

Καταγραφή και χαρτογράφηση

*Θεωρώ θετική την πράξη καταγραφής και χαρτογράφησης του χώρου η οποία ξεκίνησε.

Βέβαια θα μπορούσε να ξεκινήσει πιο μελετημένα, αλλά σημασία έχει ότι δεν παγιώνονται οι ατέλειες. Ότι υπάρχει διάθεση βελτίωσης. Ωστόσο, δεν μπορείς συνεχώς να ακούς «δεν ξέραμε αυτό, δεν ξέραμε εκείνο».

Δεκαετίες τώρα, δεν υπάρχει συνέχεια στην Πολιτεία. Πολλές φορές ο εκάστοτε Υπουργός Πολιτισμού θεωρεί αυτόν τον θώκο ως προθάλαμο για κάτι «καλύτερο». Και κάθε φορά που αλλάζει ο Υπουργός, ό,τι δουλειά είχε γίνει μέχρι τότε είναι σαν να πετιέται στα άχρηστα.

Το βασικό είναι ότι, μέχρι τώρα, καμία κυβέρνηση δεν χάραξε ολοκληρωμένη πολιτιστική πολιτική. Δεν είναι τυχαίο το ότι, βάσει της Eurostat, είμαστε η τελευταία χώρα της Ευρώπης ως προς το ποσοστό του προϋπολογισμού της που διατίθεται στον πολιτισμό (0,3%). Αλλά έτσι κι αλλιώς, όλες ανεξαιρέτως οι ελληνικές κυβερνήσεις που γνώρισα μέχρι τώρα, μόνο για ένα νοιάζονταν: πώς θα επανεκλεγούν την επόμενη τετραετία…

Οι νέοι ηθοποιοί, λοιπόν, που βγαίνουν τα τελευταία χρόνια, έχουν θεωρήσει δεδομένο ότι έτσι θα δουλεύουν: χωρίς δυνατότητα ασφάλισης, χωρίς δυνατότητα σύνταξης, χωρίς δυνατότητα να πάρουν επίδομα ανεργίας, και αυτό είναι το τραγικό και το αποκαρδιωτικό. Ξέρω πολύ δραστήρια ηθοποιό που δούλεψε το χειμώνα σε τρεις παραστάσεις. Τρεις παραστάσεις το χειμώνα, σημαίνει ότι είναι από τους τυχερούς που δουλεύουν, με δεδομένη την ανεργία που υπάρχει. Ξέρετε πόσα πλήρη ένσημα συγκέντρωσε; 15. Δεκαπέντε ένσημα ολόκληρη τη σεζόν! Φανταστείτε δηλαδή οι ηθοποιοί που εργάζονται μόνο σε μία παράσταση, που είναι και το συνηθέστερο.

Μερίδιο ευθύνης

* Φέρουν ένα μικρό μερίδιο ευθύνης οι ίδιοι, αυτό είναι αλήθεια. Αν κάποιος καλλιτέχνης είχε δυνατότητα επιλογής, θα έλεγε αρνούμαι να δουλέψω σε αυτή τη δουλειά, θα πάω σε μία άλλη. Προσωπικά, η ηλικία μου δεν μου επιτρέπει να δέχομαι εξευτελιστικούς όρους εργασίας. Μπορώ να πω και ένα «όχι». Εξάλλου κάνω τρεις δουλειές, αν δεν «κάτσει» η μία θα «κάτσει» η άλλη. Οι νεότεροι όμως; Έχουν δυνατότητα επιλογής; Γιατί πραγματικά είναι εύκολο να μεμφόμαστε και να μιλάμε για ατομική ευθύνη, όταν ουσιαστικά η Πολιτεία δεν τους έχει αφήσει άλλη επιλογή. Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρηματιών κάπως έτσι δουλεύει. Τα μισά μαύρα. Το κάνουν για να γλιτώνουν τις εισφορές στο ΙΚΑ. Και κάποιοι είναι αναγκασμένοι να δεχτούν. Πρώτον, γιατί πεινάνε. Δεύτερον, γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή. Και τρίτον, διότι ξέρουν ότι αν φύγουν αυτοί περιμένει ουρά από πίσω.

Η υπερπληθώρα ηθοποιών

* Μία από τις ρίζες του κακού, λοιπόν, είναι και η υπερπληθώρα ηθοποιών από σχολές οι οποίες ουσιαστικά δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Δηλαδή, δεν στήθηκε καμία σχολή από ανάγκη να φέρει μια νέα φιλοσοφία στη θεατρική εκπαίδευση. Είναι καθαρές επιχειρήσεις. Μαγαζιά που γίνονται για κερδοσκοπικούς λόγους. Κάποιοι έχουν από εκεί το κύριο εισόδημά τους και ταυτόχρονα υπάρχει μεγάλη ζήτηση από παιδιά, και αυτό μου κάνει εντύπωση. Το γεγονός ότι εμείς στην Αθήνα έχουμε 30 σχολές και σε ολόκληρη τη Γαλλία οι επίσημες σχολές είναι 6 ή 7…

Σε κάποιες σχολές, κάθε τάξη συχνά ξεπερνά τα 30 άτομα. Πώς μπορείς να δουλέψεις σωστά με 30 άτομα; Εδώ στη σχολή του Εθνικού όπου διδάσκω, έχουμε σε κάθε τάξη 16 παιδιά και λέμε ότι είναι οριακός αριθμός. Δηλαδή με παραπάνω δεν θα μπορούσαμε να δουλέψουμε. Και ξαφνικά κάποιες βάζουν 30 και 35 άτομα μέσα στην τάξη. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν γίνεται δουλειά με αυτό τον τρόπο.

Το δικαίωμα στην έκφραση

*Υπάρχει διάχυτη η αντίληψη ότι η έκφραση μέσω της θεατρικής τέχνης είναι δικαίωμα του καθενός. Ο δάσκαλός μου, ο Βασίλης Παπαβασιλείου, λέει, ειρωνικά βέβαια, ότι «ζούμε στην Παγκόσμια Δημοκρατία της Έκφρασης». Αυτό θέλει λίγη προσοχή. Είναι, φυσικά, δικαίωμα του καθενός, σε ερασιτεχνικό επίπεδο, μέσω αυτής της τέχνης να γνωρίσει τον εαυτό του, να προσφέρει στην κοινότητα, να μάθει να συνεργάζεται με την ομάδα, και να μη φοβάται να εκτεθεί δημόσια. Αλλά δεν θα έχουμε απαιτήσεις από αυτόν. Από έναν επαγγελματία ηθοποιό έχουμε απαιτήσεις. Και αυτές οι απαιτήσεις προϋποθέτουν εκπαίδευση. Πρέπει να αποφασίσει αυτός που θα βγει στη σκηνή ότι θα χρειαστεί να μοχθήσει γι’ αυτό.

Λεφτά πια δεν υπάρχουν

*Πρέπει αυτό να γίνει κοινή συνείδηση σε όσους τρέχουν στις σχολές για να γραφτούν, γιατί θεωρούν ότι είναι κάτι εύκολο και θα τους φέρει και λεφτά. Καταρχάς λεφτά πια δεν υπάρχουν. Και αυτό που πάνε να κάνουν θέλει κόπο, θέλει επιμονή, ειδικά σε μια αγορά που είναι κορεσμένη.

-Κύριε Χατζόπουλε, πρόσφατα έγινε μια κίνηση, θα τη χαρακτήριζα συμβολική. Επισκέφθηκε ο Πρωθυπουργός την πρώτη πρόβα των «Περσών» στο Εθνικό Θέατρο. Πιστεύετε ότι μπορεί κάτι να γίνει; Τρέφετε ελπίδες;

*Δεν θα ήθελα να μην τρέφω ελπίδες, κι ας ξέρω ότι πρόκειται καθαρά για επικοινωνιακή κίνηση. Ωστόσο, αυτό που με θλίβει πολλές φορές, είναι ορισμένα παρεπόμενα από τέτοιου είδους εκδηλώσεις, γιατί συχνά, όταν το συναίσθημα χτυπάει κόκκινο, οι άνθρωποι φτάνουν σε ακρότητες. Με αποτέλεσμα, στο πεδίο των κοινωνικών συγκρούσεων, συχνά να χάνεται η νηφάλια κρίση, κι αυτό είναι δυσάρεστο. Πιστεύω ότι μόνο με νηφάλια κρίση μπορούμε να φέρουμε αποτελέσματα.

Εν θερμώ

* Όπου κυριαρχεί το συναίσθημα εν θερμώ, τότε δεν πετυχαίνουμε πολλά πράγματα, και δυστυχώς υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που χτυπάνε κατευθείαν στο συναίσθημα, που το γαργαλάνε.

Υπήρξαν συνάδελφοι που επιτέθηκαν στους παρόντες καλλιτέχνες, λέγοντας ότι δεν έπρεπε να επιτρέψουν την είσοδο στον Πρωθυπουργό, ή ότι έπρεπε να σηκωθούν να φύγουν. Και σ’ αυτή την περίπτωση, λοιπόν, η συναισθηματική φόρτιση θόλωσε την κρίση μας και, απ’ αυτό που έγινε, δημιουργήθηκε δυσανάλογα μεγάλος θόρυβος.

Ας προσγειωθούμε λιγάκι. Καταρχάς, πρόκειται για ένα κρατικό θέατρο. Ένα κρατικό θέατρο που ξεκίνησε επισήμως τις δραστηριότητές του, έπειτα από ένα διάστημα χειμερίας νάρκης. Να το πω, επιβεβλημένης. Ξεκίνησε, λοιπόν, με αυτό που λέμε «πρώτη ανάγνωση». Ξέρουμε όλοι ότι η μέρα αυτή συνήθως δεν είναι πρόβα. Είναι μέρα που φωνάζεις δημοσιογράφους, που φωτογραφίζεσαι… Πράγματα που είθισται να γίνονται.

Όσοι πρόλαβαν την προ Internet εποχή, θα θυμούνται τις εφημερίδες να γεμίζουν με φωτογραφίες της «πρώτης ανάγνωσης» θιάσων. Είναι λίγο σαν πανηγύρι, σαν φιέστα. Τώρα, σ’ αυτή τη φιέστα, ο κάθε εποπτεύων μπορεί να βρει χώρο να μπει. Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν ο Πρωθυπουργός και η Υπουργός Πολιτισμού, για τους δικούς τους λόγους, πήγαν να δείξουν ότι ενδιαφέρονται. Δεν είναι η πρώτη φορά που πηγαίνει σε πρώτη ανάγνωση εκπρόσωπος της Πολιτείας. Περί κρατικού οργανισμού πρόκειται, και περί «μέρας του πολιτισμού», μην το ξεχνάμε. Γιατί μας φαίνεται τόσο αφύσικο, τόσο απαράδεκτο; Και το λέω εγώ που δεν ανήκω στο ίδιο πολιτικό στρατόπεδο.

Ναι, είναι αλήθεια ότι, αυτή τη στιγμή, οι καλλιτέχνες είναι σε σύγκρουση με την Πολιτεία, γιατί θεωρούν ότι τους αγνοεί, ότι δεν μεριμνά γι’ αυτούς. Έχουν το δίκιο τους, έχουν τον αγώνα τους, έχουν την πείνα τους, έχουν την ανησυχία τους για έναν χειμώνα ο οποίος θα είναι καταστροφικός. Άλλο, όμως, να έχεις την αγωνία σου και άλλο να κατηγορείς όσους «δεν σηκώθηκαν να φύγουν» όταν έμαθαν ότι θα έρθει ο Πρωθυπουργός. Εγώ δεν θα σηκωνόμουν να φύγω. Θα άδραχνα την ευκαιρία μπας και πω δυο-τρεις κουβέντες και ακουστώ. Θα το θεωρούσα πιο αποτελεσματικό. Είναι πολύ εύκολο να κατηγορούμε τους ανθρώπους απέξω, και όταν το συναίσθημα μάς τυφλώνει να κάνουμε άκριτα κάποιες κινήσεις που είναι κινήσεις αλληλοσπαραγμού.

-Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα χαρακτηριστικό του Έλληνα αυτός ο αλληλοσπαραγμός, η διχόνοια…

*Δυστυχώς είναι, μ’ όλο που δεν πιστεύω σε θεωρίες περί «DNA της φυλής». Αν σκεφτεί κανείς πόσους εμφύλιους πολέμους είχαμε στην Ιστορία μας… Και αυτό μάς αρέσει να το καλλιεργούμε διαρκώς. Βρίσκουμε πάντα αφορμές και δικαιολογίες να αναθερμαίνουμε ένα εμφυλιοπολεμικό κλίμα.

-Φοβάστε μήπως οι καλλιτέχνες δεν μείνουν ανεπηρέαστοι στον αγώνα τους;

* Με νοιάζει αυτός ο αγώνας να πιάσει τόπο, ν’ αφήσει κάτι πίσω του. Προσπαθώ να καταλάβω γιατί δεν βλέπουν λίγο πιο νηφάλια και πιο λογικά τα πράγματα, να τα δουν στην πραγματική τους διάσταση και κυρίως να δουν πώς μπορούν να έχουν αποτελέσματα. Με το να κλείνεις την πόρτα στον Πρωθυπουργό δεν πετυχαίνεις τίποτα, γιατί ξέρεις ότι, αν σηκωθείς να φύγεις εσύ, απλώς θα απουσιάζεις. Δεν θα λάβει κανείς υπ’ όψιν την απουσία σου, γιατί η κενή θέση δεν γράφει στις κάμερες. Είναι σαν την αποχή από τις εκλογές! Γιατί δεν κάνεις κάτι άλλο που μπορεί να πιάσει τόπο; Αυτό όμως προϋποθέτει μία νηφάλια σκέψη, δεν θέλει να αφήνουμε να κυριαρχεί η συναισθηματική φόρτιση.

Μια ψύχραιμη αντιμετώπιση

* Θα επικαλεστώ πάλι την Αριάν Μνουσκίν, που στην πρόσφατη συνέντευξή της, είπε πως θα ήθελε πολύ να πιστέψει στον Μακρόν, να τον εμπιστευτεί, πως θα ήταν μια ανακούφιση γι’ αυτήν. Παρόλο που βρίσκονται σε αντίθετες πολιτικές παρατάξεις.

Πιστεύω ότι δεν βγάζουμε τίποτα αν είμαστε μισαλλόδοξοι. Δεν είμαι από τους ανθρώπους που λένε ότι θα ’θελα αυτός που διαφωνώ πολιτικά να αποτύχει, ώστε να επιβεβαιωθώ εγώ ότι είναι ανάξιος αυτός. Δεν μου λέει τίποτε η τακτική της στείρας αντιπολίτευσης.

Ωστόσο, αν σκεφτείς ότι όλες ανεξαιρέτως οι πολιτικές δυνάμεις κάπως έτσι λειτουργούν, είναι αποκαρδιωτικό.

Νομίζω ότι χρειάζεται μια ψύχραιμη, μεθοδική αντιμετώπιση, ώστε να φτάσουμε σ’ ένα αποτέλεσμα, αλλιώς δεν θα φτάσουμε.

Υπάρχουν, ξέρετε, και κάποιοι που τους βολεύει να διαιωνίζεται η ασυνεννοησία, γιατί έτσι, υποσυνείδητα, δικαιώνουν την ύπαρξή τους ως εσαεί αδικημένοι. Δεν γενικεύω, φυσικά, αλλά υπάρχουν κι αυτοί.

Κάτι θετικό μπορείς να το περιμένεις απ’ όλες τις κατευθύνσεις, δεν είναι απαραίτητο να έρθει μόνο από την κατεύθυνση με την οποία συμφωνείς πολιτικά.

-Σας ευχαριστώ πολύ!

*Κι εγώ σας ευχαριστώ 

https://www.catisart.gr/nikos-chatzopoylos-quot-me-noiazei-aytos-o-agonas-na-piasei-topo-n-afisei-kati-piso-toy-quot/?fbclid=IwAR0T-jUkPf1sCnHckX3X4cxbdz30hVdwKsoDVXGBrhHr-MEAwET5O2XRXQI

Η γνωστή σκηνοθέτιδα, ηθοποιός και δασκάλα υποκριτικής Άντζελα Μπρούσκου μας περιγράφει το χρονικό της σεξουαλικής παρενόχλησης και του bullying που έχει υποστεί ως σπουδάστρια δραματικής σχολής και ηθοποιός, καθώς και τις έμφυλες διακρίσεις που έχει υποστεί ως σκηνοθέτιδα.

«Έχω πέσει κι εγώ θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης. Είναι καθεστώς! Και γίνεται χαμός γενικώς και σήμερα από αυτά που μου μεταφέρουν οι μαθητές μου. Είναι άγρια η κατάσταση» μας αποκαλύπτει η γνωστή σκηνοθέτιδα, ηθοποιός και δασκάλα υποκριτικής Άντζελα Μπρούσκου, στον απόηχο των αποκαλύψεων των Τζένης Μπότση, Αγγελικής Λάμπρη και Λουκίας Μιχαλά, για πράξεις γενετήσιου χαρακτήρα σε βάρος τους, από τον πρωταγωνιστή και θιασάρχη Κώστα Σπυρόπουλο. m Κώστα Σππυmm................ 

Καταγγελί

όπουλου για σεξουαλινόχλη

Στον σεξισμό και την πατριαρχεία που επικρατούν στην Ελλάδα ανιχνεύει και τη ρίζα του κακού για τα προβλήματα που έζησε από πρώτο χέρι κι η ίδια.

«Έπρεπε πολύ απλά να ενδώσω σε κάποιες περιστάσεις σε πολύ γνωστούς κι επώνυμους σκηνοθέτες και σκηνογράφους, κάτι το οποίο δεν έκανα. Και μου κλείσανε πόρτες. Μου το είχε πει επώνυμος και καταξιωμένος σκηνογράφος του θεάτρου, που με υποδέχτηκε φορώντας ρόμπα, έτοιμος για σεξ, κι εγώ του αρνήθηκα, ότι δεν θα έχω μέλλον στον χώρο. Τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα, και βρίσκεις δουλειές και μπαίνεις σε χώρους, είσαι μέσα στο παιχνίδι αν ενδώσεις. Διαφορετικά, βγαίνεις από το παιχνίδι. Είσαι η δύσκολη, είσαι η περίεργη, είσαι η ιδιότροπη, είσαι η υστερική και είσαι και ατάλαντη. Αποδομείσαι πλήρως ως προσωπικότητα, αν δεν "καθίσεις". Κι επειδή αξιοκρατία δεν υπάρχει στο θέατρο κι όλοι είναι εξαιρετικά ευάλωτοι στην κριτική, μπορεί ο άλλος να σε πείσει ότι δεν αξίζεις τίποτα! Και νομίζω εκεί παίζεται το παιχνίδι» προσθέτει η κα Μπρούσκου, η οποία έχει ασχοληθεί ως δασκάλα, ηθοποιός και σκηνοθέτιδα με την έρευνα στην αρχαία τραγωδία και μαζί με την Παρθενόπη Μπουζούρη έχει  υπάρχει άπλετο σκοτάδι: «Όλοι στον χώρο μας έχουν υποστεί βία»

Δεδομένη στο θέατρο η παρενόχληση

Ο χώρος βοά χρόνια. Αλλά ουδέποτε έγιναν, όπως σήμερα, επώνυμες καταγγελίες. «Δεν τολμάνε να βγουν τα καταγγείλουν πολλοί γιατί είναι πολύ γνωστό το "κι εσύ τα ήθελες", "κι εσύ κάτι έκανες και το προκάλεσες". Και ξαφνικά από θύμα γίνεσαι συνένοχος» διευκρινίζει η σκηνοθέτιδα.

«Και στο ελληνικό θέατρο, ίσως γενικά στο θέατρο, είναι σχεδόν δεδομένο αυτό. Η παρενόχληση. Όλα συμβαίνουν από μια σχέση σαγήνης. Πρέπει να γοητεύεις τον σκηνοθέτη σου, να δημιουργηθεί μία σχέση θαυμασμού. Από εκεί αρχίζει το πράγμα. Δεν μπορείς να πας στη δουλειά σου και να είσαι ουδέτερος. Ειδικά αν είσαι γυναίκα. Είναι ένας χώρος στον οποίο αρχίζουν και διακυβεύονται κι άλλα πράγματα εκτός από το να είναι κανείς καλός ηθοποιός και να κάνει αυτό που πρέπει να κάνει. Είναι σχέσεις εξουσίας και κατάχρησης. Στο θέατρο αναπτύσσονται σχέσεις οικογενειακές, αιμομικτικές» συνοψίζει. 

Υπάρχει μεγάλη πίεση και σε αγόρια, από θεσμικούς του θεάτρου

Μέχρι σήμερα από μαθητές και μαθήτριές της έχει πληροφορηθεί σειρά από περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης.

«Το "έλα από το σπίτι μου", "να βγούμε για ένα ποτό", "πρέπει να σου μιλήσω για σένα", "υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσα να κάνω εγώ για σένα" είναι καθεστώς. Τι να σας πω; Για πρώην διευθυντές κρατικών σκηνών; Για γνωστούς σκηνοθέτες; Είναι άνθρωποι με μεγάλες θέσεις κι ως διευθυντές κι ως δάσκαλοι. Με την υπόσχεση ότι θα παίξουνε, ότι θα μπορούν να είναι κάπου και να έχουν δουλειά τα παιδιά, έχουν μπει σε μια τέτοια οδυνηρή διαπραγμάτευση» αποκαλύπτει η κα Μπρούσκου.

«Και μετά υποκύπτουν γιατί είναι σαν να αποτελεί αυτό μέρος της διαδικασίας για να υπάρξεις μέσα στον θεατρικό χώρο. Υπάρχει μεγάλη πίεση. Και σε αγόρια, από θεσμικούς. Πρέπει να πάει το αγόρι με κάποιον έστω για μια φορά! Αυτό!» τονίζει.

Πέρα από τη σεξουαλική παρενόχληση, και τo bullying αποτελεί μια από τις σταθερές στο εγχώριο θέατρο, υπογραμμίζει η γνωστή σκηνοθέτιδα, «είτε γιατί είσαι διαφορετικός για κάποιο λόγο, είτε γιατί θέλει να σε κάνει ο σκηνοθέτης ή ο δάσκαλος ό,τι θέλει, να υποτάξει και το πνεύμα και το σώμα σου. Υπάρχει έντονα αυτό. Υπάρχει δηλαδή κι ένας σαδισμός σε αυτό, ακριβώς επειδή στην Ελλάδα δεν υπάρχει μέθοδος διδασκαλίας. Ο δάσκαλος πρέπει να είναι και παιδαγωγός, αλλά όλοι οι δάσκαλοι των δραματικών σχολών στην Ελλάδα διδάσκουν εμπειρικά και συνήθως δάσκαλοι γίνονται αυτοί που είναι πετυχημένοι σε εισαγωγικά»

Μετά τις αποκαλύψεις, που αποκτούν μορφή χιονοστιβάδας, τα κακοποιητικά φαινόμενα θα εξαλειφθούν από το εγχώριο θέατρο; «Όχι» απαντά κάθετα η κα Μπρούσκου.

«Θα συνεχίσουν να υφίστανται, γιατί είναι αυτό το επάγγελμα σαν να ανταλλάσσεται με το σώμα σου. Το σώμα σου δεν σου ανήκει. Κι έτσι ο κάθε σκηνοθέτης μπορεί να σε μειώσει και να σε βρίσει, επειδή δεν υπακούς ή επειδή αισθάνεται ότι τον αμφισβητείς και δεν τον θαυμάζεις. Κι αυτό δημιουργεί βία. Πρέπει να είσαι οπαδός του. Από εκεί αρχίζει το ατέλειωτο bulling. 

26.1.21

Η Ζέτα Δούκα καταγγέλλει δημόσια τον Γιώργο Κομούλη 

29.1.21

Δημοσια καταγγελία για τον Κώστα Σπυρόπουλο

4.2.21

Δημόσια καταγγελία για τον Πέτρο Φιλιππίδη 

6.2.21

Φρικιαστικές περιγραφές και παραίτηση του Δημήτρη Λιγνάδη από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού μας θεάτρου. 

20.2.21

Ώρα 19.00

Συνελήφθη ο Δημήτρης Λιγνάδης για το κακούργημα του βιασμού ανηλίκων κατά συρροή

24.2.21

Δημόσια καταγγελία για Νικόλα Στραβοπόδη

26.2.21

Προφυλακίζεται ο Δημήτρης Λιγνάδης 

2.3.21

Παραιτήθηκε ο Στάθης Λιβαθινός από την δραματική σχολή του Εθνικού θεάτρου. 

........................... 

6.7.2021

Μία  δημοσίευση στα "Μικροπράγματα" της Lifo από τον Άρη Δημοκίδη. 

10 μικρές ιστορίες 
Της Μαρίας Ελευθεριάδη

Οι πίνακες ζωγραφικής είναι του Victor Nizovtsev

Αγαπητοί κύριοι και κυρίες σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας απόψε κι έτσι μπορούμε να κάνουμε θέατρο.

Όπως λέει κι ο Λουίτζι Πιραντέλλο «Η παράσταση δεν είναι φώτα, δεν είναι σκηνικό,

είναι οι άνθρωποι, εσείς κι εγώ.»

Πριν ξεκινήσουμε λοιπόν θα ήθελα να σας πω λίγες κουβέντες.

Προχτές εκεί που' πινα καφέ με βρίσανε.

Μία δημοσιογράφος που αγαπώ και κάτι άλλοι.

Όχι από κοντά.

Στο Facebook.

Δε με ξέρουν.

Έγραψα κάπου - όχι σε τοίχο στο δρόμο, κάπου αλλού, στο Facebook το όνομα ενός σπουδαίου καλλιτέχνη και είπα πως κάποτε σε ακρόαση, αφού μας κάλεσε, μας είπε πως όσους επιλέξει δεν θα μας πληρώσει. Παγώσαμε τότε. Απογοητευτήκαμε. Μας κόπηκε ο ενθουσιασμός και η χαρά μας. Ίσως και κάποιοι να δακρύσαμε.

Μου είπαν να φέρω ντοκουμέντα.

Τους είπα πως είναι δύσκολο. Δεν έχω.

Με είπαν συκοφάντισσα.

Του χειρίστου είδους.

Και συμπλήρωσαν πως λέω ψέματα γιατί δεν μπορώ να διαχειριστώ το ότι δεν του έκανα για τη δουλειά του ή το ότι είμαι δυστυχώς ατάλαντη.

Γέλασαν μαζί μου και με βρήκανε αστεία.

Κάπου εκεί στο χάος, στην ομορφιά και τη σκληρότητα του Ελληνικού facebook αν ψάξετε θα τους βρείτε ακόμα να γελάνε.

Ε και δεν άντεξα.

Δεν κρατήθηκα.

Αφού ο σπουδαίος καλλιτέχνης βγήκε εκεί στην παρέα και με επιβεβαίωσε, αλλά «συγγνώμη» δεν άκουσα από κανέναν,

έγραψα τα παρακάτω.

Μουσική, αυλαία, φώτα, πάμε…

1  Έχω πολλή αγωνία για την ακρόαση!! Θέλησε να δώσει ευκαιρία σε νέους καλλιτέχνες!!! Καλοσύνη του!!! Είμαι ενθουσιασμένη που θα παίξω και θα τραγουδήσω μπροστά του!!! Δεν μπορώ να το πιστέψω!!! Πιστεύω πως θα τα πάω πολύ καλά!! Είμαι αισιόδοξη!!!

Γεια σας αγάπες μου!! Ευχαριστώ πολύ που ήρθατε. Πριν ξεκινήσουμε την ακρόαση σας λέω πως δεν υπάρχει φράγκο. Η συμμετοχή όσων επιλεγούν θα είναι εθελοντική. Όποιος δεν ενδιαφέρεται μπορεί να φύγει. Όχι, δεν θα μου τραγουδήσετε τώρα solo αγάπες μου. Ανεβείτε και οι 100 να τραγουδήσετε χορωδία. Αν ακούσω φάλτσο θα καταλάβω από ποιον έρχεται. Ωραία. Όλα καλά. Δεν είναι κανένας φάλτσος. Όχι, τώρα solo αγάπες μου. 5 – 5 θα μου ανεβαίνετε. Αν περάσετε σε αυτή τη φάση, θα τραγουδήσετε και solo. Όχι τώρα κομμάτι θεατρικό αγάπες μου. Κομμάτι θα κάνουν όσοι γίνουν δεκτοί από το solo τους. Ελάτε αγάπες μου. Ανεβείτε οι πρώτοι 5. Τραγουδήστε μου το εις τον αφρό της θάλασσας η αγάπη μου κοιμάται. Πολύ ωραία….κάντε μια στροφή όσο τραγουδάτε γύρω από τον εαυτό σας. Ωραία… ωραία. Εσύ κι εσύ μένεις. Οι υπόλοιποι φεύγετε. Σας ευχαριστώ.

Συγγνώμη κύριε… επειδή δεν κατάλαβα τι δείξατε….εγώ μένω η φεύγω;

Εσύ φεύγεις αγάπη μου.

Για ποιον λόγο;

Πηγαίνετε. Να σηκωθούν οι επόμενοι.  

2. - Να πάρεις τηλέφωνο αυτή την κυρία. Ξέρει ανθρώπους από το θέατρο. Ίσως μπορεί να σε βοηθήσει.

Τι είναι αυτή ρε μάνα;

Ιδιοκτήτρια γκαλερί.

Τι να μου κάνει ρε μάνα η ιδιοκτήτρια της γκαλερί;

Χάνεις τίποτα;

Γεια σας. Μου έδωσε η μητέρα μου το τηλέφωνό σας. Μου είπε ότι είστε ιδιοκτήτρια της γκαλερί. Μου είπε ότι μιλήσατε. Είμαι ηθοποιός.

Ποια σχολή τελειώσατε;

Αυτή.

Α αυτή τη σχολή την ξέρω. Πολύ καλή σχολή, μπράβο.

Ορίστε;

Πολύ καλή σχολή λέω.

Έχετε σπουδάσει κι εσείς;

Όχι, αλλά τον ξέρω ως ηθοποιό.

Α μάλιστα.

Σας κράτησε στο θέατρο όταν αποφοιτήσατε;

Όχι.

Ε τότε δεν είστε καλή ηθοποιός.

Τον γνωρίζετε ως άνθρωπο;

Βεβαίως και τον γνωρίζω. Εξαιρετικός άνθρωπος.

Μμμμ ….Επομένως δεν τον γνωρίζετε.

Αν ήσασταν καλή θα σας είχε κρατήσει.

Μάλιστα …. Μου είπε η μητέρα μου ότι γνωρίζετε ηθοποιούς.

Αφήστε μου ένα βιογραφικό και θα δω αν μπορώ να κάνω κάτι.

Οκ. Δε θα σας αφήσω τίποτα. Να’ στε καλά. Γεια σας. Μάνααα; Ψωνίζεις συχνά από αυτή τη γκαλερί;

Ουουου!!! Χρόνια.

Να την κόψεις. Ό, τι ψώνισες ψώνισες.  

3

- Εεε… παιδιά, εεε….σας παρακαλώ πολύ να κάνετε παρέα την Σίσσυ...

-Την κάνουμε.

-Εεε… μην δίνετε σημασία στη γυναίκα μου που την πήρε από το μαλλί και την φώναζε μπροστά σε όλους τους σπουδαστές «πουτάνα πουτάνα.» Η γυναίκα μου ζήλεψε όταν είδε τις φωτογραφίες από την παράσταση που είναι με το κομπινεζόν, την έχω αγκαλιά και της πιάνω το μπούτι. Αυτό είναι όλο.

-Οκ…

-Αυτό είναι όλο.

-Οκ. Ψιτ…τι έγινε ρε συ κι αυτή άρχισε να φωνάζει;

-Βρήκε λένε ραβασάκι στο παντελόνι του καθώς σιδέρωνε. Σσς … μη μιλάς.

-Οκ..

-Να σας πω παιδιά κάτι; Αλήθεια. Δεν τρέχει κάτι με τον δάσκαλο.

-Οκ…

-Απλώς με πήρε τηλέφωνο και μου είπε «μωρό μου πόσες ακόμα μαλακίες θα τραβήξω για πάρτι σου.» Αυτό είναι όλο.

-Οκ…πώς είναι να παίζει κανείς επαγγελματικά στο θέατρο;

-Πολύ ωραία.

-Παίρνεις καλά λεφτά;

-Ναι, καλά παίρνω.

-Ωραία…

-Θα παίξω και στην τηλεόραση.

-Ωραία. Σε ποια σειρά;

-Σε αυτή που θα παίζει κι εκείνος.

-Ωραία….

-Κατά τα άλλα εσείς τι κάνετε; Όλα καλά;

-Μια χαρά μωρέ…να εδώ…ψωμολυσάμε.

-Ααα.

-Καλή δουλειά βρε…

-Ευχαριστώ.

Η ιστορία 3 είναι προιόν μυθοπλασίας. Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα ή καταστάσεις είναι τυχαία.

  

4… και έχεις τελειώσει αυτή τη σχολή ε;

Ναι.

Φαντάζομαι είσαι η αγαπημένη μαθήτρια του δασκάλου σου.

Όχι δεν είμαι.

Όχι;

Όχι.  

5. Συγχαρητήρια. Ήρθατε δεύτερη στους 400.

Σας ευχαριστώ πολύ να είστε καλά. Έχετε ξανακάνει παραγωγή;

Όχι. Πρώτη φορά. Θα πάμε περίφημα. Είμαστε πολύ καλή ομάδα.

Μακάρι. Πόσα θα μας δίνετε;

50 ευρώ μεικτά ανά παράσταση.

Πόσες παραστάσεις θα κάνουμε την εβδομάδα;

1.

Οκ.

Και ό,τι βγάλουμε από σχολεία.

Οκ. Ποιον έχετε για κλείστη των σχολείων;

Εγώ.

Έχετε ξανακάνει αυτή τη δουλειά;

Όχι.

Έχετε κάποιες γνωριμίες με δασκάλους;

Ουουου … ξέρεις πόσες παρουσιάσεις βιβλίων έχω κάνει;

Ξέρετε πόσες ομάδες θεάτρου υπάρχουν για παιδιά;

Άντε. Καλή μας αρχή.

Καλή αρχή.   

6.

Συγχαρητήρια!! Είστε η Betty Midler της Ελλάδος.

Σας ευχαριστώ πολύ. Θα ήθελα πολύ να συνεργαστώ μαζί σας.

Και τη σχολή; Πότε την τελειώσατε;

Το 05.

Τα παρατήσατε;

Ποτέ.

Ρε συ! Αυτός με είπε Betty Midler της Ελλάδος!!

Ποια είναι αυτή;

Έλα ρε…δε ξέρεις την Betty Midler; Θεάρα. Μια χοντρούλα κωμικιά; Κάτσε να σου δείξω βίντεο. Ρε συ η Betty Midler όταν ήταν νέα ήτανε κορμάρα. Θα εννοεί ότι είμαι η Betty Midler της Ελλάδος τώρα που έγινε γριά.  

7.

Έχει χτυπήσει δεύτερο. Τι έγινε; Η Μαρία κλαίει; Μαρία τι έπαθες;

Πέθανε ο ψυχαναλυτής μου.

Πότε το έμαθες;

Χτες το απόγευμα.

Και καλά ρε παιδί μου ήρθες εδώ και τόση ώρα δεν μας είπες τίποτα;

Δε μπορούσα να μιλήσω.

Κάτσε. Πάρε ανάσα. Θες νερό;

Ναι.

Θες παιδί μου να πω να καθυστερήσουμε την έναρξη;

Όχι, όχι. Είμαι καλά.

Είσαι σίγουρη;

Ναι.

Ήταν ξαφνικό;

Εντελώς.

Πόσα χρόνια πήγαινες;

10.

Πάρε ανάσα.

Είμαι έτοιμη.

Είσαι σίγουρη;

Ναι.

Αγάπη μου. Θα σκίσει.   

8. Κάνει ακρόαση το Εθνικό.

Τι ζητάει πάλι;

Της Παναγιάς τα μάτια.

Ποια είναι της Παναγιάς τα μάτια;

Πολύ καλό τραγούδι, κωμωδία, μουσικό όργανο, προϋπηρεσία στο παιδικό και σε εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά. Ηλικίες έως 40.

Γεια σας Εθνικό. Τραγουδώ πολύ καλά, κάνω κωμωδία, παίζω μουσικό όργανο, έχω προϋπηρεσία στο παιδικό και σε εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και είμαι 40.

Ευχαριστούμε πολύ για την αποστολή του βιογραφικού σας αλλά για 16 χρονιά δεν μας κάνει. Ελπίζουμε σε μια επόμενη συνεργασία. Να είστε καλά.

Ρε συ. Το Εθνικό ξανακάνει ακρόαση.

Είδες; Τώρα που υπέγραψε την συμφωνία με το ΣΕΗ που το υποχρεώνει να κάνει όταν στον θίασο παίζουν πάνω από 10 άτομα θα ανακοινώνει συχνά ακροάσεις. Και τι ζητάν πάλι οι μαλάκες;

Ρε μην τους λες μαλάκες. Τς τς τς. Ντροπή.

Καλά. Και τι ζητάει πάλι το Εθνικό;

Περίμενε. Θα σου πω. Κάτσε. Κάπου εδώ το’ χω. Να’ το.

Το Εθνικό Θέατρο για τις ανάγκες της νέας του χειμερινής παραγωγής, που θα σκηνοθετήσει ο Γιώργος Παπαγεωργίου και θα παρουσιαστεί στη σκηνή Κοτοπούλη στο Θέατρο Rex τον Μάρτιο 2022, αναζητά νέους επαγγελματίες ηθοποιούς που έχουν αποφοιτήσει από Δραματική Σχολή την τελευταία τριετία (έτη αποφοίτησης: 2018-2021)

-Α! Ψάχνει πολύ νεαρές ηλικίες. Ίσως πρόκειται για κάποιον ρόλο έφηβου.

-ανεξαρτήτως φύλου

-Ναι…

-ή ηλικίας.

(Σιωπή Κοιτιούνται.)

Τι «ή ηλικίας»;

-Ξέρω γω;

Δηλαδή μπορεί να στείλει και κάποιος 45άρης ή 55 άρης;

-Έχω έναν θείο…

Παράτα μας με τον θείο σου…

Τι «ή ηλικίας;»

Ψάχνουν ηθοποιούς όλων των ηλικιών. Και γριές ρε παιδί μου…αρκεί να έχεις τελειώσει τα τρία τελευταία χρόνια τη σχολή.

Και θα τους δουν όλους όσους στείλουν;

Όχι, θα επιλέξουν βιογραφικά.

Θα δουν αν η θεια μου η Κατίνα που έκανε το όνειρό της στα 55 να πάει σε σχολή δούλεψε κατά τη διάρκεια της πανδημίας;

Αν η θεια σου η Κατίνα είναι μια σύγχρονη Παξινού…

Και πιστεύεις ότι η θεια μου η Κατίνα, που είναι η σύγχρονη Παξινού, τελειώνοντας τη σχολή στα 55 της θα δούλεψε στο θέατρο κατά τη διάρκεια της πανδημίας τόσο ώστε να έχει δημιουργήσει την προϋπηρεσία που 16 χρόνια ζητάει το Εθνικό και δεν μας καλεί;

Εντάξει βαριέται να διαβάζει βιογραφικά και να στέλνει e mail. Τι θες τώρα.

Ε… έτσι επικοινωνούμε καλύτερα.

Εδώ πέρα ο καλλιτεχνικός διευθυντής Γιάννης Μόσχος λέει στο facebook του που τον ρωτάνε ότι οι ακροάσεις γίνονται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε έργου και δεν γνωρίζει κάτι παραπάνω.

Ναι..

Α και εδώ μια Μαρία Ελευθεριάδη του γράφει ότι το Εθνικό θέατρο δεν είναι το μικρό σπίτι στο Παγκράτι.

Α κοίταξε να δεις. Αυτή μου μοιάζει. Έχουμε και το ίδιο όνομα.

Μπορεί να το γράψες εσύ και να μην το θυμάσαι.

Βασικά εσύ το έγραψες. Και το άλλο το αγόρι που του γράφει το ξέρω. Είναι ένας κνήτης.

Του γράφουμε εγώ κι ο κνήτης;

Ναι.

Η γνώση μουσικού οργάνου και η καλή κίνηση είναι δύο στοιχεία που θα συνεκτιμηθούν θετικά, χωρίς να είναι προαπαιτούμενα για την υποβολή του βιογραφικού.

Α! Τον πιάσανε κι οι καλοσύνες.

Ο γλυκούλης…

Στην ακρόαση θα κληθούν οι υποψήφιοι που θα επιλεγούν μετά την αξιολόγηση του βιογραφικού τους από τον σκηνοθέτη και τους καλλιτεχνικούς του συνεργάτες.

Μάλιστα.

Όλοι οι υποψήφιοι θα ειδοποιηθούν με email για τη συμμετοχή τους ή όχι στην ακρόαση. Όσοι κληθούν να συμμετάσχουν στην ακρόαση θα πρέπει να έχουν προετοιμαστεί σε έναν μονόλογο και ένα τραγούδι της αρεσκείας τους.

Α θέλουν και τραγούδι;

Ναι.

Αλλά 10 χρόνια φωνητική τους πειράζει. Θέλει νέους καλλιτέχνες που να έχουν κάνει ένα – δύο χρόνια ας πούμε.

Ναι.

Παρακαλούμε σημειώστε: α) Η ακρόαση θα πραγματοποιηθεί τέλη Νοεμβρίου και αρχές Δεκεμβρίου 2021. Ενδέχεται να είναι και απογευματινές ώρες. Οι ακριβείς ημερομηνίες…

Καλά μας ζάλισες. Δε μας αφορά. Εντάξει. Καταλάβαμε.

(Σιωπή)

Πάμε για κανά καφέ;

Βαρύ γλυκό.

Πικρό.

Μέτριο.

Σκέτο.   

9 Το ελληνικό me too. Ποιος να το περίμενε πριν ένα χρόνο..

Καλέ τι πριν ένα χρόνο…πριν δυο μήνες

Ποιος να το περίμενε πριν ένα χρόνο ότι τώρα ο Δημήτρης ο Λιγνάδης θα ήτανε στην φυλακή.

Καλέ τι πριν ένα χρόνο…πριν δυο μήνες.

Είχα βάλει την επομένη της προφυλάκισης το γεια σου κύριε εισαγγελέα με την Τζένη την ωραία και χόρευα.

Εγώ είχα βάλει το παρα παμ παμ παρα παρα παμ περομ περομ παρα παρα πα περομ περομ παρα παρα παμ παμ…

Εγώ είχα βάλει…

Καλά, άστο.

Όλα ρία όλα ρα…

(τον κοιτάνε)

Χιόνι πέφτει από ψηλά…

(σιωπή)

Καταλαβαίνες ότι δεν κολλάει το χιόνι έτσι;

Κολλάει το ολαρία…

(σιωπή)

Θυμάμαι το @ρχίδι τότε…

Άστο. Πολλοί θυμόμαστε. Ας πούμε κάτι άλλο.

Θυμάμαι…

Άστο.

Σας έχουν παρενοχλήσει γενικά στο θέατρο;

Και αόριστα;

Ναι.

Περίμενε να μετρήσω. 5.

Τι 5.

Φορές.

Εμένα 7.

Παιδιά, φανταστείτε πόσες φορές θα έχουν παρενοχλήσει και τη Τζένη που είναι ωραία.

Θα σας τα πω πολύ συνοπτικά γιατί βαριέμαι να τα αφηγηθώ.

Ένας μια φορά μου έριξε κάτι στην πορτοκαλάδα. Ήμασταν σπίτι του. Μου είχε πει επειδή έχω ταλέντο να με γνωρίσει σε φίλους του σκηνοθέτες. Ηθοποιός και οπερατέρ που ένα φεγγάρι έκανε καλά ντοκυμαντέρ. Με γνώρισε σε ακρόαση. Με έπεισε να ανέβω πάνω σπίτι του για να δω ένα ντοκυμαντέρ του. Είχαμε δώσει ραντεβού σε καφέ για να μιλήσουμε για το πώς μπορεί να με βοηθήσει. Δεν έχασα τις αισθήσεις μου γιατί αυτό που μου έριξε δεν ήταν σε αλκοόλ. Δεν ήθελα να πιω αλκοόλ. Μου την έπεσε. Ήταν γλοιώδης γέρος.

Άμα ήταν νέος και ωραίος δε θα σου έριχνε στην πορτοκαλάδα.

Μην το λες. Μόνο οι γέροι ρίχνουν σε πορτοκαλάδες; Τραβήχτηκα. Δεν με βίασε. Μου έκανε απλώς προτάσεις ανταλλαγής. Κάνουμε σεξ και σε βοηθάω. Του είπα όχι. Ήμουν σα να είχα πιει πολύ αλκοόλ. Κάπως έτσι. Δεν μπορούσα να στηριχτώ στα πόδια μου. Έπεφτα κάτω. Είδα το ντοκυμαντέρ και κάναμε λίγη κουβέντα για το σινεμά και αφού συνήλθα μπήκα σ’ ένα ταξί και έφυγα. Μετανιώνω που δεν το κατήγγειλα. Σκέφτηκα πως αφού ήμασταν δύο δεν θα είχα αποδείξεις. Λάθος μου. Μπορείς αν σου ρίξουν κάτι σε ποτό να κάνεις την επόμενη ημέρα εξετάσεις και να φανεί εκεί. Τα έχω γράψει όλα στο ΣΕΗ. Το περιστατικό έχει παραγραφεί.

Ένας άλλος μου έκλεισε ραντεβού για ακρόαση όταν με είδε που περίμενα στο θέατρό του στην ουρά για κάποια άλλη ακρόαση. Είχε τότε θέατρο. Για ένα φεγγάρι. Ποιητής κι αυτός. Και συγγραφέας. Κι ο άλλος ποιητής μου δήλωνε. Πήγα και αφού με άκουσε σε κομμάτι μου λέει «θέλω να μου κάνεις τώρα έναν αυτοσχεδιασμό.» τι αυτοσχεδιασμό θέλετε κύριε;» «Να πάρεις εκείνη την καρέκλα, να κάτσεις, να σκεπαστείς με την καμπαρντίνα σου και να αυνανιστείς.»Τον έβρισα κι έφυγα. Τον παλιόγερο… Σοκαρίστηκα και με τα δύο περιστατικά. Το πιο σοκαριστικό όμως, ίσως και τραυματικό ήταν από άνθρωπο που θαύμαζα και θαυμάζω. Είναι καμιά 15αριά χρόνια μεγαλύτερος. Για να σου αρέσει πρέπει να έχεις πρόβλημα. Εγώ είχα. Όταν μου είχε πιάσει την κουβέντα στο facebook μου ερχόταν να λυποθυμήσω. Είχα ζαλιστεί. Ήξερα τότε ότι ήταν παντρεμένος. Ο βλάκας δεν είπε ότι χώρισε. Το έμαθα μετά από άλλον. Του έλεγα να διαβάσει κάτι μονόπρακτα που είχα γράψει. Του τα είχα στείλει. Εκείνος δεν τα διάβαζε και εγώ του είπα πως αν δε τα διαβάσεις δεν σε συναντώ. Μου είπε «σας παρακαλώ μην με ξαναενοχλήσετε» Καταλαβαίνεις πόσο πολύ στα σοβαρά με είχε πάρει. Τότε ήμουν ένα μικρό ανώριμο κοριτσάκι γύρω στα 25 κι εκείνος ένας ώριμος άντρας 40 χρονών με δύο παιδιά. Δεν είπα τίποτα στο ΣΕΗ. Τότε όμως στο facebook τον είχα σε μια σελίδα ηθοποιών εκθέσει. Καλά του έκανα. Το ευχαριστήθηκα. Είχα γελάσει πολύ με αυτό. «Κορίτσια προσοχή, προσοχή!! Κυκλοφορεί στο facebook πέφτουλας με δικό του θέατρο.» Χε,χε,χε!!! Του έκανα σαμποτάζ!!! Έτσι είσαι ε; Θα σε κοροιδεύουν όλα τα κορίτσια. Δε μπορώ να μιλήσω όμως άλλο για αυτά. Τα έγραψα στο ΣΕΗ χαρτί και καλαμάρι και ανακουφίστηκα.

Καλά αυτός δε σου έκανε και τίποτα.

Αυτό δεν καταλαβαίνεις. Μου έκανε. Το σοκ το μεγάλο το παθαίνεις όταν αυτός που σε αποπλανεί η προσπαθεί να σε αποπλανήσει είναι ο Θεός σου. Φαντάσου να είσαι και ανήλικος ή ανήλικη.

25 χρονών δεν είναι αποπλάνηση.

Πόσο ώριμος μπορεί να είναι ένας 25χρονος; Και όσο ώριμος κι αν είναι, πόσο πιστεύεις ότι μπορεί να καταλάβει το χάσμα γενεών; Είναι κατά τη γνώμη μου ως ένα βαθμό αποπλάνηση, απλά δεν είναι τόσο πολύ εύθραυστος και σε τόσο κρίσιμη ηλικία όσο ο ανήλικος. Έχει λιγότερες πιθανότητες να τραυματιστεί. Αλλά πόσους 25χρονους άραγε εκμετελλεύτηκαν επαγγελματικά φτασμένοι ενήλικες για να κάνουν το κέφι τους την ώρα που 25ρονοι νόμιζαν πως για να τα’ χουν μαζί τους είναι σπουδαίοι. Φαντάσου όμως να είσαι ανήλικος και να θες να γίνεις και ηθοποιός, να λατρεύεις το θέατρο και να τον έχεις δάσκαλο θεάτρου από τα 12. Να τον έχεις Θεό. Να έχεις Θεό έναν βιαστή και αποπλανιτή ανηλίκων.

Πήγαινες Αρσάκειο;

Ναι.

Και;

Άστο. Ένα μόνο θα σου πω. Να ξέρεις πως η υπόθεση του Αρσακείου που άνοιξε από τις 400 υπογραφές που μαζέψαμε οι απόφοιτοι δεν ήθελα να μπει στο αρχείο και ελπίζω κάποια στιγμή να βγει. Τίποτα άλλο.   

10. Κυρία; Συγγνώμη. Να σας ρωτήσω κάτι;

Ναι, φυσικά. Ρωτήστε με.

Τι εννοείτε όταν γράφετε στο facebook ότι είστε επαγγελματίας ομοφυλόφιλη;

Ρε Μαρία, μήπως να σβήσεις από το facebook σου ότι είσαι επαγγελματίας ομοφυλόφιλη; Θα το βλέπουν οι γονείς που φέρνουν τα παιδιά τους για να παίξουν και θα απορούν.

Δε μπορώ να το σβήσω, φιλενάδα, άσε με. Θα το σβήσω στο μέλλον.

Ποιο μέλλον ρε συ;

Άσε με. Θα το σβήσω στο τέλος της δίκης. Δε μπορώ να σου μιλήσω τώρα. Κάτι γράφω. Κι αυτές οι πένες… ποτέ δεν κατάλαβα πώς τις χρησιμοποιείτε. Λερώθηκαν τα χέρια μου. Γέμισαν μελάνι. Μαύρο. Τέλειωσε. Φέρε μου ένα κόκκινο….

Εμείς,

οι απελπισμένοι ηθοποιοί των σκουπιδιών και των άστρων,

τραγουδάμε αγκαλιασμενοι,

δακρυσμένοι

ραγισμένοι

τις νύχτες για την αγάπη.

Στις τσέπες μας φρουτα και βρεγμένα τσιγάρα και στα καπέλα μας περιστέρια.

Μοιραζόμαστε τα φρούτα.

Οι μύτες μας είναι στρογγυλες κόκκινες και τα ρούχα μας παλιωμενα.

Τα παπούτσια μας παλιά κι αυτά.

Βρίσκει κανείς στις τσέπες μας χαρτάκια με ποιήματα.

Εμείς οι ηθοποιοί των σκουπιδιών και των άστρων είμαστε άστεγοι οι πιο πολλοί.

Ψάχνουμε δίπλα σε κάδους στοιβαγμένα σε σακούλες ρουχαλάκια παιδιών και παιχνίδια που χάλασαν ή που απλώς τα πέταξαν γιατί πέρασαν τα χρόνια.

Ψάχνουμε παλιά καπέλα και υφάσματα.

Τούλια και πεπλα για να παίξουμε.

Να κάνουμε πως είμαστε αλλού.

Κάποιοι άλλοι.

Με κάποια άλλη ζωή. Λίγο σαν τη δική μας, λίγο πιο μαγική.

Χτυπάμε τις πόρτες των μεγάλων θεάτρων για να μπούμε να δούμε από τον εξώστη παράσταση ή κάποια πρόβα.

Δίνουμε σε ναιλον τσαλσκωμενα βιογραφικά.

Μας τα δίνουν πίσω.

Καμία φορά τα παίρνουν. Τα κοιτάνε.

Γελάνε.

Μας παίρνουν για λίγο από το χέρι κι έξαφνα μας ορμουν και μας πατούν το κεφάλι κάτω να φτυσουμε στίχους και λόγια ποιητών.

Λόγια συγγραφέων και λογοτεχνών.

Και μας κρίνουν.

Μας αρπάζουν και μας πεταν με βία στη σκηνή να ξεράσουμε τη ζωή και την πίκρα μας.

Να κραυγασουμε.

Να σιωπησουμε και να μουσκέψουμε τα μάγουλά και τα χίλια μας.

Να σβήσουν έπειτα τα φώτα με ένα χαμόγελο αχνό κι ενα τραγούδι.

Να φθάσει στα αυτιά μας μια θάλασσα χειροκροτήματα.

Να μας φωνάζουν "μπράβο" και να μας σφιγγουν τα μάγουλα και τα χέρια.

Κι έπειτα πίσω από τη σκηνή πάντα μας περιμένει ο άνθρωπος που μας άρπαξε.

Πού θα μας δώσει λίγα ψιλά για ένα νερό και σάντουιτς.

Για να φάμε με λαχτάρα μπαγιάτικο ψωμί και τυρί ξεραμένο.

Και να πάμε για ύπνο δακρυσμένοι και χαμογελαστοί.

Να δούμε όνειρα λουσμενα στο χειροκρότημα και στο φως.

........................................... 

Στις 11 Φεβρουαρίου 2022 προσδιορίστηκε η έναρξη της δίκης του Δημήτρη Λιγνάδη για τέσσερις υποθέσεις βιασμών ανηλίκων ή νεαρών ανδρών.

https://www.lifo.gr/podcasts/wraia-pragmata/h-skliri-alitheia-gia-ton-dimitri-lignadi?fbclid=IwAR39oWvS4ZfejA4b-s4Z93c7rwyVBHtkcze2FSEvNfDRG0YXBnLu2Blo58I